In plaats van een recensie

Het is natuurlijk onzinnig om een recensie te schrijven over Een handige dromer, de nieuwe bundeling zkv’s van A.L. Snijders. Je weet van tevoren al wat je krijgt en dat is ongeveer net zo goed of net iets beter dan de vorige bundeling zkv’s. Je schrijft ook geen recensie over elk volkorenbrood dat je koopt; dat is ook elke keer anders, maar toch precies hetzelfde. De man heeft bovendien net een dikke prijs gewonnen en moet je hier dan wat gaan urmen over punten en komma’s? Moet je vier of vijf sterren geven? Of kun je onder woorden brengen wat nu zo aantrekkelijk is aan die zkv’s?

1 A.L. Snijders blijft een cultschrijver. Zelfs nu hij bij De Wereld Draait Door is geweest en wereldberoemd is geworden, blijft hij toch door een harde kern van bewonderaars gekoesterd. Zij kenden hem al voor die tijd. Toch heb je een beetje het idee dat je tot een illuster gezelschap toetreedt als je de stukken van Snijders leest. Ik wil nergens bij horen, maar wel bij deze groep. (Maar als ze een vlag gaan invoeren, dan ben ik weg.)

2 A.L. Snijders verrast nooit. Er zijn schrijvers die bij elk boek zichzelf uitvinden: een nieuwe stijl, een nieuwe thematiek, een nieuwe constructie. De grootste verandering in het literaire werk van Snijders is de overgang van een column naar een zkv. Binnen het zkv komen dezelfde zaken voor als voorheen in de columns. Je zou schrikken als er een bundeling zkv’s kwam zonder een optreden van Joost Conijn of meneer Alosery. Je zou schrikken als Snijders opeens een hotelletje zou pakken in plaats van de camping op te rijden. Je zou schrikken als er opeens een roman van Snijders wordt aangekondigd. Je weet wat je krijgt en toch word je elke keer weer geboeid.

3 A.L. Snijders is een moralist. De zkv’s staan vol met meningen al heb je niet door dat je betogen leest. Ze staan verstopt tussen de regels, maar af en toe komt naar voren hoe je denken moet, met wie je moet meeleven, aan welke kant je moet staan. ‘Daarom heb ik een rest van mededogen met die vijf devote mannen, hoewel ik niet veel moet hebben van de Dalai Lama.’ ‘Aan priesters heb je niets, tekenaars moet je hebben.’ Daarmee gaat Snijders dus direct in tegen het postmodernisme, waarin de meningen en de morele opvattingen worden buiten gesloten. Snijders is een hopeloos ouderwetse schrijver (meer Forum).

4 A.L. Snijders is een intellectueel. Ja, hij kan zo mooi over kippen schrijven en het leven op het land, maar dan waait je intellect niet weg. Snijders lezen is ook het lezen over andere schrijvers (alhoewel hij deze keer gelukkig iets minder zkv’s opgenomen die louter bestaan uit citaat) en kunstenaars. Snijders verwijst naar Karel van het Reve, Nescio, Tacitus, Nijhoff, Jan Hanlo en ga maar door. Allemaal schrijvers die zijn afgeschaft in het onderwijs en op de tilluviezie. Daarom is het fijn dat die schrijvers toch blijven voortleven al is het maar in een zkv. De mededeling van de schrijver achterin het boek moet dan ook met een korrel zout worden genomen: ‘Ik heb gekozen: lekkere, korte, eenvoudige stukjes die door de gemiddelde PVV-kiezer begrepen kunnen worden.’

Kortom: sluit u aan bij de kring van liefhebbers van de intellectualistische, moralistische, niet verrassende cultschrijver.

Coen Peppelenbos

A.L. Snijders – Een handige dromer. AFdH. Enschede. 216 blz. Volkseditie € 12,50, gebonden € 34,50.

[youtube]https://www.youtube.com/watch?v=W5XMgTiZiXs&feature=player_embedded[/youtube]