Dat zou deze vrouw nooit doen

Afgaande op de geluiden die ik hoor van boekhandelaren verloopt de Boekenweek 2011 redelijk rampzalig. Het Boekenweekgeschenk van Abdolah werd door de kritiek neergesabeld, de verkopen in de winkels vallen tegen. Het Boekenweekessay dat je voor een luttel bedrag kunt kopen, loopt ook niet echt. Gisteren hoorde ik dat veel klanten er overheen kijken. Het boek oogt ook niet als een essay, maar als een duur fotoboek.

Het tweede probleem Good luck is dat dit boekje geen essay is. Christine Otten en Erik Kessels tekenden gezamenlijk voor dit boek. Ik neem aan dat Otten zich voornamelijk met de tekst heeft bezig gehouden en Kessels met de foto’s. Van Kessels heb ik enkele prachtige fotoboekjes in bezit. Onder andere een van een vrouw die haar hele leven naar de kermis is gegaan en bij de schiettent net zo lang heeft geschoten tot ze op de foto kwam. Al die foto’s bij elkaar, meer dan zeventig jaar kermisschieten, vormen haar leven. De tekst in het boekje is summier en somt slechts de jaartallen en plaatsen op. De lezer mag verder het werk doen.

Hoe anders is dat in Good luck. Otten en Kessels hebben er voor gekozen om een fictief verhaal te verzinnen bij een groot aantal foto’s uit een gevonden of opgekocht foto-album met kleurenfoto’s uit de jaren vijftig of zestig. Hoofdpersoon is Claire die net kanker heeft overwonnen en foto’s en brieven in handen krijgt van haar biologische moeder. Deze is hoogbejaard en leeft in België. Lang geleden heeft ze Claire ter adoptie afgestaan. Via het fotoalbum en de enkele liefdesbrieven krijgen we een inkijkje in het leven van de moeder.

Een verhaal en geen essay dus. Het prachtig uitgegeven boekje (gebonden, full-colour) sluit naadloos aan bij het thema van de Boekenweek: geschreven portretten. Het is alleen bijzonder jammer dat het verhaal hier alle verbeelding doodslaat. Alle emoties worden geëxpliciteerd, alle clichés over adoptie uit de kast gehaald. De eerste zin die een Vlaming uitspreekt, begint met ‘Allez’. De wereld die door de vele foto’s (ook als kleine katerntjes ingenaaid) wordt opgeroepen, krijgt een verklaring in het verhaal. Daar gaat je eigen fantasie. Correctie: daar gaat het verhaal. Je eigen fantasie is veel sterker dan het verhaaltje. Je zit continu te denken: dat zou deze vrouw nooit doen. Het beste advies is dan ook om dit boekje te kopen, het verhaal ongelezen te laten en je verbeelding het werk te laten doen.

Coen Peppelenbos

Christine Otten en Erik Kessels – Good luck. Stichting CPNB. 144 blz. €6,-, luxe editie met parfum €24,95.