Verraad me niet verraadt bijna alles

‘Michiel had een gevoel alsof hij nooit meer in beweging zou kunnen komen. Diep in zijn hart wilde hij niets liever dan alles eruit gooien. Zijn ouders tot in detail vertellen wat er gebeurd was, en ervan bevrijd zijn.’

De dertienjarige Michiel is getuige van een ernstig geweldsdelict waarbij zijn broer Wolf totaal over de schreef gaat. Diezelfde broer dwingt Michiel tot zwijgen onder het mom van ‘Broers verraden elkaar niet’. Michiel gehoorzaamt zijn broer tegen wil en dank, maar natuurlijk krijgt hij in de loop van het verhaal steeds meer last van gewetenswroeging, vooral wanneer de gehandicapte broer van een schoolvriendinnetje door de politie opgepakt en vastgezet wordt.

Je zou bijna denken dat bovenstaande gaat over de laatste jeugdroman van Carry Slee. Maar nee, het is Tessa de Loo die zich in haar nieuwste werk Verraad me niet waagt aan tamelijk afgezaagde thema’s als hangjongeren, falende ouders, zinloos geweld en ontwakende gewetens.

De karakterbeschrijvingen van de hoofdpersonen in Verraad me niet zijn erg clichématig. Zo is Michiel geen dappere dodo en dus is hij klein en tenger en heeft hij donkerblond piekhaar. Daarnaast ligt hij er wat uit in zijn klas, houdt hij niet van gewelddadige computerspelletjes, houdt hij niet van balspelen en speelt hij voornamelijk met vriendinnetjes. Zijn uithuizige ouders, ze proberen een natuurgebied te redden, doen intussen een poging om de schijn van een gelukkig gezinnetje hoog te houden. En dat terwijl de oudste broer, die verrassend genoeg wel groot, breed en sterk is en bovendien gezegend met een flinke bos bruine krullen, allang ontspoord is. De Loo maakt in deze beschrijvingen nergens een spannende of verrassende keuze en daardoor worden haar personages geen personages van vlees en bloed met wie je meeleeft.

Het lukt De Loo in dit boek maar niet om echt in de huid van een dertienjarige te kruipen. Michiel maalt natuurlijk heel wat af. Veel van die gedachtes worden afgesloten met een uitroepteken om ze wat kracht bij te zetten. ‘Wat had hij op dat moment graag zijn hart gelucht, alles eruit gegooid wat hij had gezien, die verschrikkelijke ballast aan zijn ouders doorgegeven, om er zelf van bevrijd te zijn! […] Was hij die middag maar niet op het onzalige idee gekomen om te gaan fietsen!’

Daarnaast geeft De Loo meerdere malen de hoofdvragen van het boek weg. Als lezer hoef je echt helemaal niets zelf te verzinnen. ’Er was niets aan te doen. Je kon je moeder niet uitkiezen, net zomin als je broer. […] En je karakter? Je besef van goed en kwaad? Was dat ook aangeboren of moest je het met vallen en opstaan verwerven?’

Op de flapteksten aan de binnenkant van het boek worden de grootste successen van De Loo nog eens aangehaald: de verfilmde romans Isabelle uit 1989 en De tweeling uit 1993. Misschien dat er door Steven de Jong nog een aardige jeugdfilm van Verraad me niet valt te maken?

Cilla Geurtsen

Tessa de Loo – Verraad me niet. De Arbeiderspers, 192 blz. € 18,95.