Een zelfbenoemde pechmagneet

Remco de Heer, alias Deo, is ter observatie opgenomen in een Forensisch instituut. Hij heeft in een kroeg collegejournalisten verwond en in zijn bagage vond men een flesje met een afgesneden vinger. Deo heeft daarnaast twee boeken geschreven. Toevalligerwijs hebben de romans van Deo exact dezelfde onderwerpen als de twee eerstelingen van schrijver De Nooy. Deze auteur houdt wel van het metafysische, literaire spel. Om De Nooy te citeren: ‘De werkelijkheid laat zich niet in het keurslijf van de logica dwingen.’

Deo, de ‘Messias’ van De Nooy, schrijft in zijn cel verhalen over zijn ervaringen als onderzoeksjournalist in den vreemde. Afrika, Bosnië, Tamil Tijgers, vrouwenhandel. De vertellingen in dit raamwerk zijn stuk voor stuk even prachtig als gruwelijk. Tussendoor lezen we gesprekken tussen Deo en de psycholoog of de psychiater en observaties van de begeleiders. De Nooy plaatst een paar onvergetelijke figuren bij Deo op de afdeling: een pedofiele opa, een overvaller met de bijnaam Shark, Stinkie, Mannen van Verre en twee negroïde moordenaars die omdat ze niet van elkaars zijde wijken De Magneetjes worden genoemd.

Af en toe, o zalig wreed ongemak, spreekt De Nooy de lezer direct aan als kwelgeest en biechtvader tegelijk. Het versterkt het vervreemdende effect van deze derde roman. Veel wordt duidelijk aangaande de twee voorgangers Zes beetwonden en een tetanusprik en Zacht als Staal. De Nooy breit de drie verhalen aan elkaar, ogenschijnlijk dan. Hij is bij monde van Deo een schitterende leugenaar die ‘dichterlijke vrijheidsberoving’ voorstaat. Staal was een onderzoeksobject.

De Nooy verschuift, verwart en laat Deo regelmatig van gedaante wisselen. ‘Als iets goed lijkt te kloppen, is het meestal fictie.’ Een waarheid zo groot als een … vul zelf maar in. Net als de twee eerdere romans is Zendingsdrang als een op zichzelf staand boek te lezen, maar kennis van het eerdere werk geeft nog een extra dimensie.

Deo is een vrije geest die met zijn ‘soortgenoten’ opgesloten zit om het publiek niet te kunnen besmetten. Een roman waarin fictie en werkelijkheid, of de gedachten van de hoofdpersoon én van de schrijver over de werkelijkheid door elkaar heenlopen. Deo en De Nooy vloeien vaak samen, tot het bittere einde. ‘Alleen de dood doet ons ontwaken uit het leven.’ Deo is een zelfbenoemde pechmagneet, de lezer een geluksvogel. De Nooy is met zijn derde roman, een sterke raamvertelling, een barmhartig recidivist.

Guus Bauer

Richard de Nooy – Zendingsdrang. Nijgh & Van Ditmar, Amsterdam, 224 blz. € 18,95.