Kwis: Literatuur of literette? (2)
Vandaag de tweede aflevering van onze onregelmatig verschijnende kwis ‘Literatuur of literette?’, een soort Tussen kunst & kitsch, maar dan voor de letteren. De bladzijde uit de vorige kwis kwam uit Een goed nest van Tessa de Loo. We nemen 1 bladzijde uit een boek en de vraag is: hebben we te maken met literatuur of niet? Graag reacties met onderbouwing.
Als dit geen literatuur is, dan weet ik het niet meer. Het is uit Villa Triste van Patrick Modiano, de laatste Nobelprijs winnaar voor literatuur.
De tekst valt me op zich mee, maar het veelvuldige gebruik van aanhalingstekens doet afbreuk. Het beletselteken vind ik echt misplaatst. Hier kan een goede redacteur wonderen verrichten. Literette met het potentieel van literatuur, mag dat ook?
Wat is een Nobelprijs waard in deze kwis?
Had meteen de indruk een vertaalde tekst te lezen, en dan wordt het moeilijk oordelen. Ligt het aan de schrijver of aan de vertaler als ik zinnen lelijk vind?
\”Hoewel Meinthe een paar jaar ouder was dan Yvonne, hadden ze elkaar al heel vroeg leren kennen.\”
Een dergelijke zin verpest het hele boek voor mij. Ik zie er geen oorzakelijk verband in, hoewel dat gesuggereerd wordt.
Nobelprijs of niet, dit riekt naar bagger. Kan trouwens best zijn dat de vertaler hier een handje in heeft.
Doe nog een duit in het zakje: kun je na lezing van een enkele, willekeurig gekozen (vertaalde) pagina een uitspraak doen over literair gehalte van een geheel boek?
Nee, maar wel van die bladzijde.
Natuurlijk, mee eens, Coen. Stijl (wat dat ook mag zijn) is waarvan je kunt proeven, de betekenis van een boek strekt verder dan een pagina, dat begrijp je ook wel. Het is als het kijken naar een verfstreek en dan iets willen zeggen over het schilderij. Ik vind dit een wat stijve streek, wat misschien komt door de hand van de leerling (vertaler).
Het zou oneerlijk zijn de vertaler verantwoordelijk te houden voor de dikke laag clichés die die \’als een niet uiteen te scheuren sluier\’ over dit fragment ligt. \”Non, un voile impossible a déchirer qui étouffe les bruits et au travers duquel je vois Yvonne et Meinthe mais je ne les entends plus.\” (Netjes vertaald, lijkt mij, maar ik kan me daar maar weinig bij voorstellen: een sluier die wel licht doorlaat maar geen geluid.) Dat \’gat\’ (\’keurige vertaling van \’trou\’ in het origineel, 2x) getuigt ook al van luiheid; gemakzuchtig epateren van de burgermens. En als we dan toch een baron van stal halen, dan moet die natuurlijk een \’grote\’ villa hebben en in een \’Grand\’hotel verblijven. Nog te zwijgen over de nevel van de tijd \’légèrement rose\’ (Kom op zeg!) \”Wat hen tot elkaar had gebracht … toekomstplannen\” bevat een onterechte samentrekking die letterlijk uit het Frans is vertaald (misschien mag het daar wel, dat zou kunnen.) Ook de hierboven genoemde schijntegenstelling tussen elkaar \’vroeg leren kennen\’ en \’een verschil in leeftijd\’ is geen vertalersongelukje: \’Bien que Meinthe fut de quelques années plus âgé qu\’Yvonne, ils avaient fait connaissance très tot.\’Je kunt een boek niet beoordelen op een enkele passage. Maar wie mij in het werk van FB Hotz, Willem Elsschot of John Fante een passage kan aanwijzen die stilistisch zo zwak is als deze woordmodder, trakteer ik op een croissantje met brie. (Fijne rubriek, dit).
Modiano vertalen is onmogelijk.
Bad day in the kitchen, zeggen ze in Masterchef Australia.