Rijkswaterstaat is erger dan de maffia

Dat achter het pseudoniem Aristide von Bienefeldt een schuilging die gewoonlijk onder de naam Rijk de Jong door het leven ging was weinigen bekend. In het begin van zijn carrière werd gedacht dat Arnon Grunberg weer een nieuw pseudoniem had, maar zijn schrijfstijl week wel heel erg af van Von Bienefeldt. En de onderwerpskeuze ook. Eerder dit jaar verscheen in de Tzum-reeks De avonturen van mijn rode flesje, een verzameling kronieken die hij de laatste jaren voor dit weblog schreef. Onlangs verscheen onder zijn eigen naam En weer zat er een Paul Newman in de keuken, de pendant van het kroniekenboekje.

rijk de jong en weerCentraal in dit boek staat de strijd die De Jong voert tegen de overheden die de laatste monumentale boerderij van Rozenburg verkwanselen om de Blankenburgtunnel aan te kunnen leggen. Ook in zijn kronieken is het een regelmatig terugkerend onderwerp, maar hier in dit dagboekachtige boek vecht De Jong met de instanties. Er zijn wel uitstapjes naar andere onderwerpen, zoals de Finse Leena die denkt dat ze de dochter is van Elizabeth Taylor en ontmoetingen met bronstige mannen, maar steeds keren we weer terug naar het gevecht van De Jong en zijn moeder tegen de instanties.

De grootste vijand is Rijkswaterstaat die met advocaten en dreigementen van een huisuitzetting het leven van de bewoners zo ondraaglijk mogelijk probeert te maken.

‘Rijkswaterstaat is erger dan de maffia,’ zei de heer die langskwam om de bankschroef op te halen. Hij woont in Vlaardingen en zet zich al jaren in tegen de aanleg van de tunnel.
‘Een interessante vergelijking,’ zei ik, ‘maar waarom erger?’
‘De maffia kun je omkopen.’

De andere grote vijand is de politiek, in het bijzonder de PvdA, die al naar gelang ze wel of niet in de regering zit van idealen en standpunten verandert. En dan zijn ze verbaasd als het vertrouwen in de partij afneemt. Gelukkig krijgt De Jong steun van schrijvers als Christiaan Weijts en Maarten ’t Hart, maar het is de vraag of zij het kunnen opnemen tegen de kracht van de asfaltlobby. ’t Hart schrijft:

Maar die ommezwaai van de PvdA verbaast met niets. Zodra de PvdA gaat besturen, veranderen ze vaak opeens radicaal van inzicht.

Daar komt bij dat de PvdA in het geval van Rozenburg een ongelooflijke hoeveelheid boter op het hoofd heeft. De Beer weg, later het Calandkanaal etc., allemaal plannen van PvdA-burgemeester Thomassen van Rotterdam.

De Jong zet zijn protestactie in een familiegeschiedenis. Zijn eigen familie die al enkele generaties in Rozenburg woont. Een familie, vooral van vaderskant, die voor een deel al afscheid heeft genomen van de boerderij, terwijl er nog geprotesteerd wordt. De Jong en zijn moeder voelen dan ook niets voor een gezellige familiefoto voor de boerderij. Aan de andere kant zitten er familieleden in verzorgingshuizen en glijdt de herinnering letterlijk weg. De Jong verkoopt intussen al wat spullen op Marktplaats. Ook de pauwen kunnen weg. De onttakeling is al begonnen, maar voorlopig houden De Jong en zijn moeder nog stand tegen de ambtenarij. Of het vechten tegen de bierkaai is, ligt in de handen van mensen die zich volksvertegenwoordiger noemen.

Coen Peppelenbos

Rijk de Jong – En weer zat er een Paul Newman in de keuken. Marmer, Baarn. 300 blz. € 19,95.