Digitale koektrommels

Iraniërs zijn trots dat zij in tegenstelling tot de omringende Arabische en Joodse cultuur een zonnekalender hebben, zoals wij in West-Europa. Een maankalender is een kalender die is gebaseerd op de cyclus van de schijngestalten van de maan. Van dergelijke kalenders zijn er in de loop der tijd wereldwijd verschillende gemaakt. Een voorbeeld van een maankalender die vandaag de dag nog in gebruik is, is de islamitische kalender.

Om een zonnejaar zo goed mogelijk te benaderen, wordt voor de duur van een kalenderjaar van de maankalender 12 maanden gekozen. Zo’n kalenderjaar schuift elk jaar 11 dagen terug in het zonnejaar en is dus niet verbonden aan de seizoenen. Om de 33 jaar loopt de kalender weer even gelijk met een zonnejaar.

De Romeinse kalender begon als maankalender maar heeft sinds de stichting van Rome in de achtste eeuw voor Chr. in vele achtereenvolgende gedaanten tot op de huidige dag bestaan.

De juliaanse kalender kwam voort uit de oude Romeinse kalenders. De versie van 45 v.Chr. werd in 4 na Chr. verbeterd. Hij werd zeven eeuwen na de stichting van Rome ingevoerd door Julius Caesar en in het jaar 325 door het concilie van Nicaea aanvaard als de officiële kalender van de kerk.

De gregoriaanse kalender, ingevoerd in het jaar 1582 door Paus Gregorius XIII en vervolgens geleidelijk in steeds meer landen ingevoerd, verving de juliaanse kalender. Hij bepaalde dat vrijdag 15 oktober 1582 onmiddellijk moest volgen op donderdag 4 oktober 1582 en dat alleen die kalenderjaren van onze jaartelling na het jaar 1582 schrikkeljaar zijn waarvan het nummer deelbaar is door 4, maar niet door 100 tenzij door 400. Door deze regeling wordt het jaar gesteld op 365,2425 dagen, zodat de fout nog maar één dag per ca. 3300 jaar bedraagt. (Dit zou kunnen worden ingelopen door de 29e februari 4000 te laten vervallen.)

De christelijke kalender, dat wil zeggen de bij de christelijke jaartelling behorende kalender, was van 325 tot 1582 identiek met de juliaanse kalender, maar vanaf 1582 met de gregoriaanse.

Aldus Wikipedia. In onze dagen, voor allen gemakkelijk toegankelijk, is het niet zo moeilijk om allerlei kennis uit oude beschavingen, mythologieën, met elkaar in verband te brengen. Dat doet Sieger Baljon in zijn dronken kalender, bijzonder uitgegeven door Stichting Opwenteling.

Bij de maand juli hoort het volgende gedicht:

geef de keizer pneumatische artritis
wat die des die die die is
& lul me niet van speelgoedgeld uit digitale koektrommels
ik zie je totems voor wat ze zijn geinponem
die ziekte brauch i net, goar net

& die kalender van je julius ze wurgt mijn pols
geef mij de tijd buiten de tijd de twaalf-en-een-halfste maan
dat getal is me heilig als judas
        als heilige tempelhoer voor mijn part
nix mis met vrouwen & joden
wie anders beweert is een nazi, zo

hee & na je neefje august zijn de goden op nietwaar
vanaf september tellen we zevenachtnegentien
boeren & soldatenkeizertje prima
ik zal je afdaling bespoedigen, hopla
ik scheur je kalender uit je handen
de zon verliest alweer kracht maar
ik drink het woord van opstandige heiligen &
in mij bruist het leven dat wortelt in de dood

de rest is geneuzel van dode priesters

De bundel is uitgegeven in een ringband met gevouwen kartonnen omslag, die je in een driehoek kunt neerzetten. De uitgever noemt het ‘een totaalkunstwerk dat op persoonlijke wijze een grondig spel speelt met het gebied tussen klank & taal. Sieger Baljon is befaamd om zijn levendige voordrachten. Hij heeft een theaterscholing en  mime-opleiding achter de rug.

Hij is geïnspireerd door dada en sjamanisme. Het gebruik van het &-teken verwijst onder andere naar Verhagen.

Op de tegenoverliggende pagina van julius staat hoe hij tot het gedicht kwam:

‘julius caesar, naamgever juli, overwinnaar der galliërs (heel gallië? neen). populist, vermaard door demokratische samenzwering voor hij de republiek kan vervangen door de diktatuur, het imperium, archetype van heerser die vergeet dat na expansie het inkrimpen komt; vergeet zijn ego te offeren in de nederige dienst aan aarde & gemeenschap; tegendeel van > janus

pneumatische artritis > ontsteking tijdsgewricht door gebakken luchtdruk           brauch i net, goar net > oostenrijks dialekt: heb ik niet nodig, totaal niet           judas > verrader of gnostische apostel? kritikaster of sell-out/  zeloot oftewel anti-romeinse verzetsstrijder, woedend over jezus’ legitimering van belasting aan rome? toegevoegd anti-semitistisch verhaal-element (judas > jood)?          heilige tempelhoer > priesteres van de godin in de antieke wereld, in ruil voor offergaven konden gelovigen met haar deelnemen aan het heilig huwelijk (hieros gamos), gewijde eenwording met de oermoeder: tevens beleefde knipoog naar maria magdalena, eerste der apostelen, door de kerkvaders weggezet als hoer’

Wat ik er van vind? Ik denk dat Sieger Baljon een bevlogen kunstenaar is. Hij is beïnvloed door surrealisten en irrationele dichters en kunstenaars, zoals Breton, Joyce, Lucebert, Beuys.

paniekbloei schreeuwt me naar buiten                                                
paniekbloei vecht me de tent weer in                                                                                
        weerbarstig land, dit is mijn aanzoek                                                               
mijn neus komt klaar op mijn hand                                                                        
stuifmeel druipt, witte & rode draden                                                                    
vlechten zich om mijn fallus                                                                                          
        hijs de witte vlag aan de meiboom                                                                           
        gedenk de hooimarkt                                                                                               
        ontwaakt verworpen aarde

Ik bewonder zijn werklust en eruditie, hoewel hij een fout maakt in de maand februus, 2, Maria Lichtmis. Hij schrijft dat dat feest te maken heeft met de onbevlekte ontvangenis van Maria, maar het is de presentatie van Jezus in de tempel. Het is de afsluiting van de kersttijd. Jezus werd gezien als het licht dat terugkwam.

Hoewel en omdat de gedichten vaak nogal een populaire toon hebben, ondanks de ernst van mythische relaties en wezenlijke verbanden, oerwijsheden, raken ze me niet.

Remco Ekkers

Sieger Baljon – dronken kalender. Stichting Opwenteling, Eindhoven, 50 blz. € 20,-