Waarnemingen: kleuren, geluiden

Jannie Regnerus is een schilder, een dichter en ja, natuurlijk een schrijver. In Nachtschrijver is Hannah de hoofdpersoon. Zij werkt als restaurateur van schilderijen in het Riijksmuseum en zij ziet overal kleur, details, nuances. Zó beleeft zij bijvoorbeeld de kleur van bloed: ‘hoe uit een wond papaverrood bloed vloeit, dat daarna scharlakenrood stolt om in te drogen tot auberginekleurige korst’. Mooi hoe we daar woorden voor hebben.

Hannah beluistert op een keer Tsjêbbe Hettinga, Blindman in deze vertelling, en is zeer onder de indruk. Zij komt zelf van het Friese platteland, zoals haar schepster. Zij verstaat het Fries en alle zintuiglijke indrukken uit haar jeugd worden opgeroepen. Zij leest hoe de moeder van Blindman de sloot is ingelopen en dat daar nooit meer over werd gesproken, maar dat tussen de woorden door het verdriet te beluisteren valt.

Zij hoort dat Blindman weduwnaar is geworden en dat hij zijn vaste leidster is kwijtgeraakt, dat hij nu in zijn eentje moet kamperen op het waddeneiland en dat hij er op vertrouwt andere schouders te vinden waarop hij zijn hand kan leggen. Hannah gaat naar het eiland en biedt zich aan. Zij vertelt over de schilderijen en Blindman luistert gretig, wil alle details horen. Daarna gaan ze zwemmen. Blindman drijft ver weg in vol vertrouwen. Hannah drijft naast hem. Later betast ze zijn gezicht, nadat ze heeft verteld over een nieuwe liefde, die haar gezicht laat ontstaan onder zijn vingers. Dat wil Blindman ook. Zo betast worden. Verder gaat het niet. Hannah gaat terug naar Amsterdam.

In een epiloog lezen we hoe Blindman wordt begraven. Een zwarte koets met Friese paarden trekt naar de begraafplaats. Hannah droomt soms van hem. Blindman loopt over een dijk en sleept met grote zwarte komma’s. Hij roept iets naar haar, maar ‘de wind snijdt de woorden bij zijn lippen af.’

Dat is het verhaal. De uitgever noemt het een roman. ‘Novelle’ is wellicht een ouderwets woord geworden.

Het verhaal begint met het signeren van zijn dichtbundel: ‘Een beeld van jou in de golven’. Blindman kan haar niet zien, maar hij herinnert zich alle beelden uit zijn jeugd, de kleuren, de vormen. Hij heeft zich een beeld gevormd van Hannah in de golven, die zich naakt nog nooit zo onbespied heeft gevoeld.

De kracht van de vertelling zit in de zintuiglijkheid. Elke zin berust op een nauwkeurige waarneming. Eigenlijk is de vertelling een prozagedicht. Hannah is een dichter, die heel goed begrijpt wat Blindman doet. ‘Als kind heeft Blindman de akkers rond vaders boerderij met verbeelding ingezaaid.’
Dat geldt evenzeer voor Hannah en – durf ik te zeggen – voor Jannie.

Remco Ekkers

Jannie Regnerus – Nachtschrijver. Atlas Contact, Amsterdam/Antwerpen. 110 blz. € 21,99.