Soms wat pijn aan m’n hersenen

Wanneer Mim – Mary Iris Malone – per ongeluk van haar vader en stiefmoeder Kathy hoort dat haar moeder ernstig ziek is, bedenkt ze zich geen moment. Ze pakt haar spullen, verlaat haar verschrikkelijke stiefmoeder en stapt op de bus naar Cleveland.

Ik moet naar Cleveland, ik moet naar mam.
Ik breng mezelf een saluut.
Ik accepteer deze missie.

Muggenland, de roman van David Arnold, beschrijft vervolgens de roadtrip van Mim. Hij laat Mim vertellen wat ze onderweg meemaakt en ziet. In brieven aan ene Isabel beschrijft Mim de redenen om haar moeder te vinden (zoals: ‘Onderonsje’ pap en Kathy, Labor Day en het bekeerde strottenklepje) en vertelt ze over haar leven toen haar ouders nog samen waren. Onderweg ontmoet Mim diverse mensen die haar leven meer betekenis geven. Al snel sluit ze iets wat op vriendschap lijkt met de oudere Arlene. Helaas blijkt de vriendschap van korte duur: na een zwaar busongeluk moet Mim alleen verder en in Independence ontmoet ze twee nieuwe vrienden: Walt en Beck. Zij zullen haar helpen in haar zoektocht naar haar echte thuis en zij helpt hen een stapje verder. Langzaam ontstaat een innige vriendschap.

Bijzonder aantrekkelijk in Muggenland is de directe en sarcastische toonzetting van hoofdpersonage Mim:

Geen nesten met een hoofdletter N hoor, maar voor een volwassene die vastbesloten is de jeugd van een kind te verwoesten, maakt dat weinig verschil. Mijn nieuwe rector is zo’n volwassene. Hij had om tien uur ’s ochtends een bijeenkomst gepland met als enig agendapunt het vergrijp van Mim Malone.

Tegelijkertijd zet ze het middel humor effectief in (na een gesprek met een psycholoog):

Dit gemuteerde woord, deze tragische samentrekking, een onnatuurlijk huwelijk tussen twee woordstammen die niet méér van elkaar hadden kunnen verschillen. Neemt u, Ability, Vitriol aan als uw wettige achtervoegsel?

De plot zelf lijkt in eerste instantie te berusten op humorvolle gebeurtenissen. Zeker in de eerste hoofdstukken heeft Mim de lachers op de hand met de ietwat simpel gevonden grappig bedoelde acties. Al snel blijkt haar perspectief onbetrouwbaar, ‘Ik ben Mary Iris Malone, en ik ben niet in orde’, waardoor de lezer aan het twijfelen gebracht wordt over de waarheid van de dingen die Mim meemaakt. Arnold speelt op die manier prachtig met waan en werkelijkheid en weet de lezer meerdere malen op wellicht het verkeerde spoor te zetten. Mims bijzondere karakter heeft daarbij een positieve uitwerking op de toch al speciale plot:

De dorre dode blad’ren spreken luid; sociale hints, door schoen of groen geuit. Gesprek van ’t bos gevoerd in nacht zo stil; is anders dan het warme asfalt wil. Malone, hou op met denken in jambische pentameters.

Zij zorgt ervoor dat het verhaal nooit normaal of saai zal worden.

Muggenland heeft ook een keerzijde. De talloze humoristische gebeurtenissen en de twijfels aan het verstand van Mim overschaduwen de diepgang in de thematiek van het werkelijke verhaal. Lange tijd haalt Arnold interessante onderwerpen, zoals het vinden van je thuis of het verlangen naar een familie, naar voren zonder er dieper op in te gaan. Het lijken slechts basisgegevens onder de maffe en idiote gebeurtenissen. Tegelijkertijd valt hij terug op een welbekend maar goed scorend verhaal: moeder en vader gaan scheiden, vader krijgt een nieuwe vriendin, dochter is het niet eens met die keuze. Daarmee duikt Arnold langzaam maar zeker in het cliché der clichés.

Naarmate Muggenland vordert neemt de plot absurdistische vormen aan. Pas dan komt de daadwerkelijke thematiek bovendrijven. Blijkbaar heeft Arnold eerst een absurd, bij vlagen over de top, verhaal (het leven in Independence) nodig om tot het eigenlijke te kunnen komen: de prachtige zoektocht van Beck, Walt en Mim. Pas dan blijkt Muggenland meer te zijn dan louter een humoristisch verhaal varend op clichés. Arnold had gewoon een lange aanloop nodig, om succesvol te eindigen.

Marloes Otten

David Arnold – Muggenland. Vertaald door Elise Kuip. Blossom Books, Utrecht. 328 blz. € 17,99.