Formuleerkunst als kermisattractie

Sinds De helaasheid der dingen ben ik een fan van de schrijver Dimitri Verhulst. Nog maar vrij recent dus. Toen de aankondiging kwam dat zijn laatste boek met de door de Bond tegen het Vloeken ongetwijfeld niet met gejuich ontvangen titel Godverdomse dagen op een godverdomse bol voor niets bij de nieuwste Humo zou zitten, heb ik iemand die toch in Vlaanderen moest zijn, opdracht gegeven dat weekblad met het boek voor me te kopen. Je bent Hollander, dus je gaat voor de koopjes.

Gelukkig maar, want als ik de 18,95 had betaald, die voor de winkeleditie neergelegd moet worden, dan had ik me zwaar bekocht gevoeld. In oktober ben ik begonnen met lezen en op tweede kerstdag had ik het boek eindelijk uit. Omdat ik me er toe dwong. Er zit geen plot in het boek, er is geen verhaallijn (tenzij je de ontwikkeling van de mensheid een verhaallijn noemt), er zijn geen personages (tenzij je de mensheid een personage noemt). Bijna elke zin is van het type ‘Boem paukeslag’, zie mij eens formuleren. Dodelijk vermoeiend. Willekeurig voorbeeld op bladzijde 104:

Waarlijk alles heeft ’t over voor een hotelkamer met balkon in het koninkrijk der hemelen. ’t Verzamelt zich massaal rond eentje die uit de dood is opgestaan als was hij opgestaan uit een zaterdagse kattenslaap, echt waar, en die zich vlijmscherp herinnert hoe de landerijen er aan de andere kant van het bestaan bij liggen. In het Land Van Subiet. Een oosten van hagelballen en sneeuwstormen en een westen van onuitblusbare vlammen. Dampen van ondraaglijke stanken, duisternis die de plaats ruimt voor verblindend licht. Gejank en geklaag in smeulende schachten. Hete tangen die van alle kanten opdoemen om te pietsen en te knijpen.

En dat 186 bladzijden lang. Formuleerkunst als kermisattractie.

Nee, dan de Humo! Wat een geweldig blad is dat. Daar vallen al onze bladen bij in het niet. Een stuk groter dan het boek van Verhulst, twee bladzijden minder, maar met een gevarieerde en interessante inhoud. In het Verhulstnummer een interview met Arnon Grunberg die ook een column in het blad heeft (evenals Herman Brusselmans en Jan Mulder). Leuk rubrieken. Reportages en interviews die langer dan twee pagina’s mogen duren. Als ik in Vlaanderen woonde, zou ik me meteen abonneren.

Coen Peppelenbos

Dimitri Verhulst – Godverdomse dagen op een godverdomse bol. Contact, Amsterdam. 186 blz. € 18,95.

Eerder gepubliceerd op Literair Nederland, 29 december 2008.