Uitgeverij AFdH zendt vandaag een nieuwsbrief rond waarin de noodklok wordt geluid over het aankoopbeleid van sommige boekhandels. ‘Kleine, onafhankelijke uitgeverij wordt de dupe van afspraken tussen grote jongens.’ Directe aanleiding is het bericht dat Jaap Scholten ontving van een lezer uit Den Haag die tevergeefs zocht naar Horizon City, het schitterend uitgegeven boek dat AFdH enkele weken gelezen op de markt bracht.

‘Waarom is jullie nieuwe boek van Jaap Scholten in Den Haag niet te vinden in de boekwinkel? Hij heeft toch de Libris Geschiedenis Prijs gewonnen?’ vroeg een lezer ons gisteren. Wat zegt de Haagse boekverkoper dan tegen onze lezer? ‘Wij kopen dat boek [Horizon City] niet in, want wij kennen die uitgever niet.’

Jaap Scholten reageert vanuit Boedapest ontsteld:

‘Dit boek heeft een krankzinnige maakgeschiedenis gekend. Ik heb het voor de verandering met een kleine uitgeverij gemaakt. Ze hebben een superieur boek geleverd. Ze hebben hun kop van hun romp gewerkt. Maar wat er vervolgens gebeurt, is schandelijk en triest. De media zien je al nauwelijks staan, maar nu blijkt ook dat sommige boekwinkels weigeren het boek in te kopen, eenvoudigweg omdat de uitgeverij te onbekend is. Je kijkt toch naar de kwaliteit van het boek en niet of je de uitgever kent?! Dat is in mijn ogen een verregaande vorm van tunnelvisie. Horizon City is een prachtboek dat in elke boekhandel moet liggen. Absurd dat sommige boekverkopers alleen lijken te kijken naar wat de grote uitgevers te bieden hebben.’

Ook uitgever Paul Abels is not amused en terecht:

‘Als dit experiment leidt tot een vorm van mainstream-inkoop en monopolisering waarbij de kleinere uitgever en de kleinere boekhandel hun marktaandeel verliezen, is dat een ramp voor de lezer én de schrijver. De goede boekhandel en de goede uitgever onderscheiden zich juist door een persoonlijke keuze uit het overstelpend grote aanbod. Daarvoor is het fonds van eigenzinnige kleine uitgevers onmisbaar. De gatekeeper-functie van uitgeverij en boekhandel verdwijnt: dat is een groot verlies. Er moet een debat komen waarbij alle partijen, zeker ook de schrijvers, betrokken zijn.’

Het vorige boek van Jaap Scholten is uitgegeven door Atlas Contact, maar Horizon City is een groter project met veel foto’s en de kenmerkende vormgeving van Martien Frijns. De mensen van AFdH denken dat de megadeals die De Bezige Bij met grote boekhandels sluit ten koste gaat van mooie uitgaven van kleine uitgeverijen. Frijns:

‘Het Bezige Bij-experiment is gedoemd te mislukken omdat het alleen een marketingtool is en te weinig over inhoud gaat.’

Tzum zegt: als het boek van Jaap Scholten niet in de schappen ligt, mijd dan die boekhandel. Ondergetekende kocht het boek van Scholten echter bij Van der Velde, die ook een megadeal sloot met De Bezige Bij. Het kan dus wel, groot en klein in één winkel.