Ben je echt waar je denkt te zijn?

Wie reist, is vertrouwd met de reisgidsen van de Lonely Planet, Trotter en Rough Guide. Op het achterplat prijkt meestal een foto van een sportieve, lachende reporter die ons haar of zijn reistips meedeelt. Zijn we stiekem niet een beetje jaloers op deze avonturiers die ons meenemen naar onbekende plekken? In Beste reiziger neemt auteur Philibert Schogt neemt ons mee in het leven van reisgidsenschrijver Max Vermeer, een jongeling die zweert bij het levensmotto ‘liever lui dan moe’.

Schogt_Beste reizigerIs het niet een beetje laat om een boek van 2009 te bespreken? Het antwoord is niet eenduidig. Voor een primeur moet je deze keer niet op deze website zijn, maar qua timing kan deze recensie niet beter vallen. De zomermaanden zijn reismaanden en die gebruiken de meeste mensen om te reizen en te lezen. Dus, geen beter moment dan in de luwte van de zomer een boek over reizen in de kijker te zetten.

Het verhaal is in feite flinterdun. Max Vermeer is schrijver voor de reisgidsreeks À la carte. Al meer dan vijf jaar reist hij de wereld rond en bezoekt de meest exotische plekken. Maar, niets is wat het lijkt. Max is een ‘googlereiziger’ die heel wat van zijn reportages schrijft in de koelte van zijn aircokamer. Informatie neemt hij over uit andere reisgidsen of sprokkelt hij samen op het internet. Je hoeft volgens Max niet ter plekke te gaan om een mening te vormen over een streek of een toeristische trekpleister. Alles is al eens geschreven. Wat hij doet is een collage maken en ze overgieten met een sausje dat reizigers zo graag hebben. Dorpjes zijn meestal charmant of pittoresk, zonsondergangen fenomenaal of uniek.

Zijn leven verandert grondig als hij op weg naar Ierland een avontuurtje beleeft met zijn collega Linda. Max wordt verliefd. Bovendien krijgt hij bericht dat zijn voormalige beste vriend Erik op gruwelijke wijze vermoord werd in Tsjaad. Erik, de reporter die wel het gevaar op zocht en het met de dood moest bekopen, voldoet veel meer aan het beeld van de reiziger die we allemaal willen zijn, wanneer we ons in de rust van onze aircokamer teruggetrokken hebben. Maar zijn de motieven van Erik wel zo zuiver? Wil hij echt wel het onrecht in de wereld aanklagen of jaagt hij zijn eigen adrenalineduivel na? Het leven dat Max leidt is daarentegen veel saaier. Hij laat Limerick achter zich en trekt naar een godvergeten uithoek van Ierland. Maar is dit wel zo? Door je als lezer aan te spreken reis je met Max mee. Maar ben je echt waar je denkt te zijn? Op het einde van het boek wacht je immers nog een verrassing.

Waarom je Beste reiziger niet moet lezen?

Het boekje is snel uit en neemt alleen maar plaats in in je rugzak. Wie het echte leven van een ontdekkingsreiziger wil proeven heeft andere lectuur ter beschikking. Schogt houdt het net als zijn personage Vermeer allemaal een beetje oppervlakkig. Geen grote ideeën of plotwendingen. Het meest verrassende is het einde waarop Linda Max verraadt bij de hoofdredacteur omdat ze zelf een artikel bij elkaar gegoogeld had of de wending in de reisroute van Max. De andere personages in het boek zijn overstijgen zelden het clichégehalte. De vriend van Linda is een ‘yup met espressoapparaat’ die het verdient om bedrogen te worden. Het oudere koppel dat in de kamer naast Max logeert? Zo weggelopen uit een aflevering van Midsomer Murders.

Waarom je Beste reiziger wel moet lezen?

Gewoon omdat ik het risico niet wil lopen om net zoals Sebastiaan Kort van NRC ‘een stuk chagrijn‘ genoemd te worden. Neen, beste lezer. Beste reiziger is gewoon een superleuke reis- en leeservaring waarbij de auteur de reiswereld grondig te kakken zet. Reizen is een nieuwe wereldreligie waarbij we op zoek gaan naar die bijzondere ervaring. Vermeer spreekt je tijdens zijn reis door Ierland ook altijd persoonlijk aan waardoor je als lezer net niet zeeziek wordt tijdens de boottocht naar de Skelligs, of waarbij je de blackpudding van het ontbijt zelf enkele uren later zelf nog proeft. De lichtvoetige stijl van Schogt maakt het verhaal nogal gratuit, maar laat je niet misleiden. Met ironie levert de auteur kritiek op de reis(gidsen)wereld en dwingt hij ons, lezers, meer dan eens tot een beschaamde grijnslach. Het perfecte moment om dit boek tijdens een zwoele zomeravond te (her)lezen. Er staat immers veel meer geschreven dat wat je op het eerste zicht zou vermoeden.

Yves Joris

Voor deze recensie putte ik op Max Vermeerse wijze uit bestaande recensies van dit boek door Mark Cloostermans, Erik Meijers en Ellen IJzerman. Dus enige overeenkomst met beste recensies is niet louter toevallig, maar een gevolg van een Vermeerse ‘liever lui dan moe’-aanpak 😉

Philibert Schogt – Beste reiziger. De Arbeiderspers, Amsterdam. 184 blz. € 16,50.