Het leven, de dood en een klavecinist

Er zijn er maar weinig die zo fijn schrijven als Bert Natter. Kent u hem nog niet, dan wordt het tijd om kennis te maken. Er zijn romans waarbij je er als lezer even inkomen. Zo niet bij Natter’s nieuwste roman Goldberg, die al vanaf de eerste pagina intrigeert. En dat is wel prettig bij zo’n dikke pil, want na de eerste pagina moet je er nog 631. Met zinnen als:

Het werk klinkt ook alsof de toondichter door de Oost-Duitse Stasi onder bedreiging van automatische wapens werd gedwongen deze orkestrale slaappil te schrijven, maar in zijn scriptie wekt Toebos de indruk dat het gaat om een compositorische oerknal die nog in het muzikale universum nadreunt en waarbij vergeleken de première van Stravinsky’s Le Sacre du Printemps een machteloze muggenscheet is.

word je meteen het verhaal in gezogen. Een verhaal over Bas, alias Sebastian Savage, die in zijn studietijd een boekje over Bach schrijft en daarna een inhoudsloze carrière als columnist en tafelheer bij tv-programma’s vervolgt. Zijn jeugd in een achterstandswijk en met een doodzieke vader blijft altijd zwaar op zijn schouders drukken, en wanneer hij zijn verslaafde zus na een lange radiostilte dood in haar woning aantreft ontvlucht hij zijn leven.

goldberg2

Hij gaat naar Dresden voor een onderzoek naar klavecinist en componist Johann Gottlieb Goldberg. Iedereen kent Goldberg van de zogenaamde ‘Goldberg-variaties’ van Bach, volgens de legende gecomponeerd om graaf Hermann Carl von Keyserlink in zijn slapeloze nachten op te vrolijken. De jonge Goldberg zou deze variaties iedere nacht voor de graaf hebben gespeeld, vandaar de bijnaam.

Inmiddels ging het gesprek tussen Keyserlingk en Bach door en had de graaf het over de aard van de muziek die de zinnen zou verzetten, die de gedachte aan ziekte en dood kon verdrijven, die ingenieus van constructie was en tegelijk balsem voor de ziel. Geen slaapliedjes, eerder het tegendeel.

Maar wie was deze Goldberg nou eigenlijk? Verschillende verhalen doen de ronde. Tijdens het uitpluizen van oude documenten en brieven verliest Bas zichzelf in fantasieën over het leven van deze mysterieuze bekende uit de muziekgeschiedenis en hoeft hij even niet aan zijn zus te denken.

Scènes uit de jeugd van Bas en uit het vermeende leven van Goldberg wisselen elkaar af, zonder dat je als lezer nog goed kunt volgen wat werkelijkheid is en wat de fantasie van het hoofdpersonage. Dit maakt het verhaal bijzonder spannend. Bovendien maakt Natter je met allerlei tragikomische situaties en kwinkslagen voortdurend aan het lachen. Goldberg is een boeiende, humoristische maar vooral ook meeslepende roman die zowel met als zonder kennis van klassieke muziek ontzettend vermakelijk is.

Djuna ter Beke

Bert Natter – Goldberg. Thomas Rap, Amsterdam. 632 blz. € 22,90.

[youtube]https://www.youtube.com/watch?v=3gSqohFOsIw[/youtube]