Moord in de kerstnacht

Een vredige Kerst, met familie in harmonie rond de haard, is maar zelden een realiteit. De aandrang om bij elkaar te komen is weliswaar sterk, maar vaak komen juist met kerst spanningen en onderlinge aversies naar de oppervlakte, zeker als er ruimhartig gedronken wordt. Ideale omstandigheden voor een moord. In de Engelse literatuur bestaat dan ook een traditie van moordverhalen, waarbij kerst, sneeuw en familievetes de hoofbestanddelen vormen. Zoals Murder for Christmas van Francis Duncan. Het boek verscheen voor het eerst in 1949 en werd dit jaar voor het eerst – met veel succes – opnieuw uitgegeven. Over de auteur is vrijwel niets bekend, The Bookseller vroeg lezers dan ook om informatie te leveren in de hoop meer over hem te weten te komen. Zeker is dat Duncan tussen 1937 en 1959 zo’n twintig boeken publiceerde, die zelfs antiquarisch uiterst moeilijk te vinden zijn.

duncan murder for christmasMurder for Christmas is een heerlijk traditioneel en prettig geschreven moordverhaal. De centrale figuur is een amateurspeurder, Mordecai Tremaine, die vlak voor Kerstmis arriveert in het buitenhuis van zakenman Benedict Grame. Deze Tremaine is al op leeftijd en een hopeloze romanticus, die het liefst liefdesverhalen leest. Hij is echter ook scherpzinnig en heeft de politie al eerder geholpen bij het oplossen van een moord.

Het is nogal een bont gezelschap dat Benedict Grame op kerstavond bij elkaar heeft gebracht. Er is familie, maar ook een zakenrelatie en een politicus. En Tremaine, die niet goed begrijpt waarom hij is uitgenodigd. Hij voelt wel dat er iets broeit. In het dorp heeft hij ook al geheimzinnige types gesignaleerd die weinig goeds beloven. Op kerstavond komen deze dorpelingen ook nog eens naar het stately home om kerstliederen zingen. Daarna gaan de gasten naar bed en begint de gastheer met het versieren van de kerstboom, waarin hij voor iedereen een cadeau zal ophangen.

Ondertussen valt er sneeuw en ziet Tremaine vanuit zijn slaapkamerraam de Kerstman. Daarmee heeft de auteur alles in stelling gebracht voor de moord, die in de vroege ochtend ontdekt wordt. ‘It came with a woman’s scream – desperate, high-pitched and raw with terror.’ Op vakkundige wijze wordt eerst ontrafeld hoe de moord precies is gepleegd en nog ingenieuzer gaat het traceren van het motief in zijn werk. Hoewel de politie het formele onderzoek leidt, is het Tremaine die uiteindelijk de dader ontmaskerd. De amateurspeurder wordt tijdens het onderzoek door de overige gasten steeds meer gemeden omdat ze niet willen dat hij iets over hen te weten komt. Dit geeft vaak een licht komisch effect aan het verhaal. De schrijver heeft geen superspeurneus van Tremaine gemaakt, waardoor de lezer een grote sympathie voor hem voelt. Tremaine verkeert voortdurend in onzekerheid over zijn eigen capaciteiten en is daarom bang dat hij de verwachtingen van de politie niet waar kan maken. Met enige opluchting keert hij dan ook – na het oplossen van de moord – terug naar Londen, blij dat Kerstmis weer voorbij is.

Doeke Sijens

Francis Duncan – Murder for Christmas. Viking Murder Mystery. € 12,99 (E-book € 10,10).