Alles beter dan de leegte op een telefoonscherm

‘This family needs a leader’. Met deze niet mis te verstane boodschap verwelkomt de achtjarige Isaac z’n au pair Hazel. Begrijpelijk echter, want sinds het plotse vertrek van moeder Jo raakte het leven van het gezin Pickford in een tijdelijke impasse. Vader William maakt een sterk afwezige indruk, babyzusje Elisabeth slaapt dan weer overal doorheen, ‘zelfs door ruzie’. Enkel de ontwapenende Isaac schijnt zich om het lot van het gezin te bekommeren; blijft nog maar de vraag of de achttienjarige Hazel aan die hooggespannen verwachtingen kan voldoen. Hazel is vooral zelf aan een ‘time out’ toe, probeert wanhopig de breuk met B, haar eerste grote liefde, te verwerken. De Vlieger geeft slechts gaandeweg spaarzame aanwijzingen om de stukgelopen liefdesgeschiedenis van Hazel en B te reconstrueren. Een ontwikkeling die net genoeg kan boeien om verder te willen lezen, al overtuigt de auteur wel met een onverwachte wending.

Aanvankelijk lijkt Hazel vanuit een soort comateuze toestand te handelen. Ze ervaart aan den lijve dat de bezigheden van een au pair vooral het trotseren van een ‘domino van rampen’ inhoudt, al lijkt ze vooralsnog sterker geïnteresseerd in eventueel nieuws van B. De niet aflatende zorg voor Isaac en z’n babyzusje blijkt echter het perfecte afleidingsmanoeuvre voor Hazel, die steeds minder gedachten aan B wijdt. Het welbevinden van het gezin Pickford gaat haar steeds nauwer aan het hart liggen. Zo wordt Hazel geconfronteerd met een schrijnend realistisch uitgewerkte scène, waarin Isaac tot God bidt voor een behouden thuiskomst van z’n moeder. Hazel overtuigt als een sterk observator van de haar omringende wereld; observaties die ze overigens met veel humor en de nodige dosis zelfrelativering deelt. Zo vermijdt de auteur de voorspelbare valkuil van een wat sentimenteel verhaal vol gefnuikte toekomstdromen. Vader William blijft daarentegen een schimmige figuur, die nauwelijks enige context over het vertrekt van z’n echtgenote schept. Als karakter overtuigt hij dan ook het minst; het lijkt wel alsof De Vlieger zich met dit personage ook geen raad wist en hem dus maar als marionet inschakelt wanneer haar dat zo uitkomt. Hazel krijgt steeds sterker het gevoel dat ze ‘het hele zootje’ ook niet meer kan redden. Die verantwoordelijkheid is sowieso al te groot voor de doorsnee achttienjarige, zeker wanneer het een emotioneel instabiele adolescente betreft. Toch neemt Hazel zelfbewust het heft in handen; haar queeste brengt haar tot bij Jo, en confronteert haar met een onthutsende waarheid.

De Vlieger neemt ruimschoots de tijd om haar karakters uit te werken en zich in de microkosmos van een ontwricht gezin te verdiepen. Ze verstaat de kunst om een personage met een enkele oneliner raak te typeren: ‘[M]ijn moeder verkoos valse blijheid boven echt verdriet.’ Soms gaat de auteur daarin te ver; Isaac blijkt bv. wel erg intelligent en bijdehand voor zijn leeftijd. Deze uitgebreide introductie heeft een gezapig vertelritme tot gevolg; ondanks enkele geslaagde observaties en levendige dialogen verzandt Wish you were here vooral tot een voortkabbelend verhaaltje. De Vlieger probeert de magere plot met wat stilistische kunstgrepen te verrijken; Hazel wil het volgende jaar zogenaamd ‘romantische literatuur’ gaan studeren en lijkt zich daarop voor te bereiden via een overdaad aan stijlmiddelen. Lang niet alle metaforen en vergelijkingen zijn echter geslaagd:

Ik kreeg er vreemde rillingen van, die overal op konden wijzen: verdriet, trots, pijn, hysterie, apathie, dat hele doolhof van gevoelens waar ik al een paar weken verdwaald in rondliep.

Dus waarom dan toch? Waarom? Die vraag trok me binnenstebuiten tot ik helemaal blootlag.

Eindelijk, eindelijk voelde ik me losslaan uit de baan rond B waar ik al weken in vastzit, ik gooide mezelf de ruimte in, zwart als de nacht, maar vol sterren.

Sinds haar debuut in 1997 schreef de Vlaamse Evelien De Vlieger voor uiteenlopende leeftijden; van prentenboeken en non-fictie over fantasievolle kinderboeken tot psychologische adolescentenromans, zoals Brei met mei (2008), Ga niet naar Canada (2014) en Getekend (2015). Over dat laatste boek, verschenen in de Slash-reeks, schreef ik eerder dat de roman dankzij De Vliegers geoefende pen net de middelmaat ontstijgt. Op drie jaar tijd blijkt er eigenlijk maar weinig veranderd. Wish you were here mag dan een ambitieus opzet hebben, de inhoudelijke en stilistische uitwerking blijft te sterk aan de oppervlakte om van een authentiek verhaal te kunnen spreken.

Jürgen Peeters

Evelien De Vlieger – Wish you were here. Querido Kinderboeken, Amsterdam. 240 blz. € 15.99.