Dwaze Hoempa Pa krijgt keurige make-over op 61ste verjaardag

Op de kop af 61 jaar geleden verscheen het eerste verhaal van de de sympathieke Sjavasjava-indiaan Hoempa Pa in het weekblad Kuifje. De serie werd gemaakt door het duo Albert Uderzo en René Goscinny, van wie de eerste de tekeningen verzorgde en de tweede het scenario. Inderdaad, het zijn de scheppers van Asterix, die voor zij de verhalen van de Galliër maakten, al geruime tijd samen werkten. Er zouden in totaal vijf afgeronde avonturen van Hoempa Pa verschijnen. Een vol jaar na zijn zesde lustrum krijgt hij een kloeke integrale, met naast de vijf complete verhalen een mooi en informatief dossier.

Hoempa Pa Integraal begint met een dertig pagina’s tellend achtergronddossier – maar niet voordat de lezer alvast is getrakteerd op een fraai schutblad met een kleurrijke illustratie van de habitat der Sjavasjava’s. Het dossier gaat in op de eerste schreden van Goscinny en Uderzo, nog voor ze zich aan Asterix waagden. Vreemd is dat niet wordt vermeld wie het dossier heeft geschreven of samengesteld: alsof die geen complimenten verdient voor het grondige werk. Vooral de illustraties en foto’s maken het een mooi tijdsdocument.

Het dossier heeft meer fraais. Bijzonder zijn de opnieuw ingekleurde stroken van de Engelstalige voorganger van Hoempa Pa, Ooompah Pah the Indian, die de auteurs in de beginjaren vijftig al maakten voor de Amerikaanse markt. Niet dat de reeks succes had of werd aangekocht, maar het zette de heren wel op het spoor van een leuke serie over een indiaan die zo sterk is al zijn totem, de poema, zoals de pay-off van de reeks luidt. Het dossier sluit af met de reden dat er van Hoempa Pa uiteindelijk maar vijf albums verschenen: Goscinny en vooral tekenaar Uderzo namen nogal wat hooi op hun vork en hadden bovendien ineens een groot succes in handen. De keuze tussen de indiaan en de Galliër was snel gemaakt. De rest is geschiedenis.

Hoewel er grote overeenkomsten zijn tussen Asterix en Hoempa Pa, wat betreft de heerlijke vaart en de grapdichtheid, vallen vooral de verschillen op: Hoempa Pa lijkt veel meer voor kinderen gemaakt dan Asterix, met zijn talige vondsten, verwijzingen naar de actualiteit en slimmigheidjes, die de reden zijn dat Asterix zo populair is en blijft bij de oudere lezer. Hoempa Pa is misschien wat luchtiger van toon en van aard.

De eerste drie verhalen uit de integrale, De Roodhuid, Op het Oorlogspad en En de Piraten, zijn het leukst. Daarna begint de herhaling een beetje in te treden. Het is raadzaam niet alles achter elkaar te bingen.

De strips zijn voor de gelegenheid opnieuw ingekleurd en dat is een grote sprong vooruit: wie de verzameling De complete avonturen van Hoempa Pa uit 1979 ernaast legt, ziet meteen verschil. De pagina’s zijn frisser en uitnodigend, ook omdat het papier mooi van kwaliteit is. Nog prominenter is de verbeterde letter, al is die bij tijd en wijle wat pietepeuterig en niet consistent. Ook de teksten zijn opgefrist en geactualiseerd. Prima, behalve de standaarduitdrukking van het opperhoofd had moeten blijven: ‘Dikke bison heeft gesproken’ in plaats van ‘Dikke bison heeft gezegd’. Opperhoofden spreken nu eenmaal. Detail, maar toch.

Deze Hoempa Pa integrale is geslaagd. De verhalen, die nergens oubollig of gedateerd zijn, nodigen uit om te lezen en zijn nog steeds echt grappig. Niet op de Asterix-manier, maar op zijn eigen wijze: slapstickerig, kluchtig en dwaas. Niets mis mee.

Stefan Nieuwenhuis

Albert Uderzo & René Goscinny – Hoempa Pa Integraal. Ballon. 192 blz. hardcover. € 24,95.
Bevat: 1. De Roodhuid, 2. Op het Oorlogspad, 3. En de Piraten, 4. Geheime Opdracht en 5. Tegen Zieke Lever.