Wantrouw de woorden

Met Dichter op de Zeedijk brak Kees van Beijnum door bij een groot publiek. De schrijver bracht zijn jeugd door in de rosse buurt van Amsterdam. In 23 seconden keert de hij terug naar zijn oude buurt al is de verteller in dit boek een vrouw. Anne, ook schrijver van beroep, krijgt de opdracht een tekst te maken bij een boek over de fotograaf Hayo, haar eerste vriendje, die is omgekomen in oorlogsgebied. Het schrijven over haar eerste liefde roept ook direct haar eigen jeugd naar boven die ze voor een groot deel doorbracht op de Wallen.

De moeder van Anne was een prostituee. Haar einde was gruwelijk; vermoord en verminkt met een hamer. Bij het schrijven van het boek over Hayo, die zijn carrière begon met foto’s van drugsverslaafden op de Wallen, begint Anne tegelijk met een boek over haar moeder, waarbij ze de avond van de moord zo nauwkeurig mogelijk in kaart probeert te brengen. Dat is lastig omdat ze op die avond te kampen had met waanvoorstellingen dankzij te veel druggebruik. Het wemelde van de halve getuigen op de avond van de moord; louche figuren uit de drugswereld, een souteneur, een heilsoldate en haar zoon, de kroegbazin. De ene getuigenis is nog onbetrouwbaarder dan de ander. Dat de zoon van de kroegbazin – die jaren heeft gezeten voor de moord omdat het moordwapen, de hamer, onder zijn bed gevonden was – niet de echte moordenaar kan zijn, is voor Anne al snel duidelijk.

23 seconden wordt daardoor al gauw een whodunnit. Een pageturner omdat je als lezer net als Anne erachter wil komen wie de echte moordenaar is. Dat spannende verhaal (met een enigszins ongeloofwaardig, maar toch onverwacht einde dat tot het genre behoort) wordt door Van Beijnum geleverd. Daar zit echter niet de kracht van de roman, want die zit meer in het oproepen van de rauwe wereld van de Wallen. Het contrast tussen de buurt vol drugscriminaliteit toen en de door toeristen overlopen straten nu weet de auteur goed te vangen.

Ook het beeld van Anne is geslaagd. Haar zoektocht naar de waarheid is tegelijk een psychologisch portret van iemand die vooral mensen tegenkomt die liegen of zaken achterhouden. Van moeder tot vriendjes, van getuigen tot moordenaar. Als schrijfster leeft ze van woorden, maar de verrassende ontknoping volgt dankzij beelden. Ben benieuwd of je daarna nog in de waarheid durft te geloven.

Coen Peppelenbos

Kees van Beijnum – 23 seconden. De Bezige Bij, Amsterdam. 390 blz. € 22,90.

Deze recensie verscheen eerder in de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden op 6 december 2019.