Last met het leven

De personages in de verhalenbundel Stamina van Enne Koens hebben het niet makkelijk in hun bestaan: aanranding, huwelijksproblemen, bezoekregelingen voor vader, dementie en ga zo maar door. Zo is daar bijvoorbeeld het paar Karel en Lia dat in een paar verhalen opduikt. In ‘Wat liefde is’ probeert Karel onder de plak van zijn vrouw weg te komen en bij zijn nieuwe vriendin Noesja in te trekken, maar dat is nog niet zo makkelijk. Zeker niet als je te lang wacht met weggaan. Dat vindt de oude, noch de nieuwe vrouw erg aangenaam.

Stamina is het tweede boek dat Enne Koens voor volwassenen schrijft. Haar debuutroman voor volwassenen, Tot alles gezegd is, verscheen in 2007. Ze publiceert voornamelijk kinderboeken. De stijl is vrij rechttoe rechtaan: korte zinnen, weinig beeldspraak en veel dialogen, waardoor de vaart er wel in blijft zitten.

Ondanks de soms heftige onderwerpen, blijft de afwikkeling van de verhalen vaak wat braaf. In het verhaal ‘Tien centimeter’ wordt een miskraam beschreven en het verdriet dat daarop volgt bij het echtpaar. Het eindigt met een positieve constatering over hun huwelijk: ‘Als dit het is, is dat meer dan genoeg.’ Op het eerste verhaal na eindigen wel meer verhalen in die optimistische hoek. ‘Ik leef.’ of ‘De zon schijnt. Ik adem.’ Onder de meeste verhalen ligt de opvatting dat het leven je soms een knauw geeft, maar dat je er samen maar het beste van moet maken. ‘Zo dus vergeven wij elkaar. Hij mij mijn tranen, ik hem zijn woorden.’ Het zijn dit soort zinnen die Stamina wat weeïg maken.

In ‘The path’ komen we de Noesja uit een eerder verhaal tegen die haar drukke bestaan ontvlucht is en in haar eentje een pelgrimstocht maakt door de bergen, maar daar – met blaren op haar voet en geen drinken in haar rugzak – hopeloos verdwaald is. Gelukkig wordt ze gered door een jongeman die haar op een handkar meeneemt. Het geheel krijgt iets van een parabel als het gesprek gaat over het pad dat je neemt en waarom je dat pad neemt. ‘What are you afraid of?’ vraagt de jongeman, waarna er een therapeutisch antwoord komt. Natuurlijk had Noesja gehoopt spiritueel te groeien door de tocht, maar waarschijnlijk krijgt ze een gezonde dosis realisme mee. Koens’ verhalen kruipen niet echt onder de huid. Daarvoor zijn de personages te bleek en eendimensionaal.

Coen Peppelenbos

Enne Koens – Stamina. Podium, Amsterdam. 176 blz. € 17,50.

Deze recensie verscheen eerder in de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden op 31 januari 2020.