Namen sparen

Alle mensen die ik ken, van Lisa Huissoon, bestaat uit een alfabetische opsomming van de voornamen van 2131 mensen die Huissoon (1995) kent. Bij de grote meerderheid volstaat ze met een korte aantekening. Bijvoorbeeld: ‘Hannah (2), gastdocent | creative writing | ArtEZ, Arnhem.’ Bij een minderheid vermeldt ze een persoonlijke observatie, bijvoorbeeld: ‘Hannie, een tante van Hans (1) | Lewedorp; Ze zegt heel vaak: Zo is ’t maar net.’ De nummers achter de namen dienen ter onderscheiding van andere dragers van dezelfde naam. Bij enkele tientallen namen is de anekdotische toevoeging langer, maar nooit langer dan een pagina. Overigens roept dat beperkte aantal namen mét een observatie de vraag op waarom die bij de meerderheid ontbreekt. Schoot haar niets te binnen, het vermelden waard?

Hoe een dergelijke tekst te typeren? Als nulliteratuur, denkend aan de beeldende kunst van de Nulbeweging van de jaren 1960? Als minimal prose, vergelijkbaar met minimal music? Als conceptpoëzie? Als registerproza? Of doet de typeringskwestie er eigenlijk helemaal niet toe en gaat het alleen maar om de vraag: werkt het?

Mijn antwoord op die laatste vraag zal niemand verder helpen: ja en nee. Ja, omdat Alle mensen die ik ken appelleert aan de drang tot verzamelen die iedereen toch in elk geval in zijn jeugd ervaren heeft. Verzamelen, streven naar completering van de verzameling, erachter komen dat completering onmogelijk is vanwege praktische bezwaren, maar ook omdat er geen harde grens is tussen wat wel en wat niet tot verzameling behoort, het onoplosbare probleem van categorisering omdat er altijd items zijn die zich niet in je categorieënsysteem laten voegen, we kennen het allemaal. Huissoon zal zich hebben gerealiseerd dat haar verzameling vrijwel onmiddellijk na voltooiing van haar manuscript al aanvulling behoefde.

Ja, omdat je na gaat denken over de honderden en misschien wel duizenden verbindingslijnen die je kunt trekken tussen jezelf en anderen. En ja, omdat je jezelf gaat afvragen of er mensen vermeld staan in Alle mensen die ik ken die je zelf kent en of tussen alle mensen direct, dan wel indirect, zulke verbindingslijnen getrokken kunnen worden.

Maar ook nee. Al snel ben je geneigd de vele namen over te slaan, waar Huissoon geen observatie aan heeft toegevoegd, of er hooguit je blik langs te laten glijden. Dan blijven, al die observatiefragmenten bij elkaar opgeteld, maar enkele tientallen bladzijden leesvoer over. Je bent dus snel door Alle mensen die ik ken heen en ontsnapt niet aan de conclusie dat er weliswaar een interessant idee aan ten grondslag lag, maar dat je genoeg had gehad aan een beschrijving van dat idee plus een aantal voorbeelden met aardige observaties.

Hans van der Heijde

Lisa Huissoon – Alle mensen die ik ken – een leven verzameld. De Arbeiderspers, Amsterdam. 230 blz. € 21,50.