Het gaat nooit over mij, en dat is prima

Het Boekenweekgeschenk De krater was dit jaar één van 149 inzendingen aan de wedstrijd die de CPNB had uitgeschreven. De juryleden moesten kiezen uit deze stortvloed aan novelles zonder dat ze wisten wie de schrijver was. Gerwin van der Werf – romanschrijver, criticus bij Trouw en in het dagelijkse leven docent muziek in het voortgezet onderwijs – bleek de gelukkige winnaar te zijn.

In De krater organiseert de non-binaire Eden, die zich het liefst identificeert als een jongen, een roadtrip met zijn oudere broer Johnny om zijn jongere broer Benji uit diens lethargie te halen. Eden weet dat Benji geïnteresseerd is in meteorietinslagen en dus krijgen ze hem in beweging als ze hem een reisje naar de krater bij Steinheim in het vooruitzicht stellen. Benji gaat ‘al twee jaar naar de verdommenis’ dus voor Eden is dit een poging om zijn jongere broer te redden al komt hij halverwege de rit erachter dat de rit ook iets voor hemzelf betekent. ‘Verdomme nog aan toe, dit hele verhaal ging toch zeker niet over mij? Het gaat nooit over mij, en dat is prima, zo heb ik het graag.’

De zoektocht naar de krater lijkt nogal symbolisch te zijn voor een ingrijpende gebeurtenis in het leven van de drie jonge mensen, namelijk de zelfmoord van hun vader. De reis naar Steinheim werkt voor hen allemaal louterend.

Gerwin van der Werf is geen schrijver die het moet hebben van stilistische krachtpatserij, maar iemand die een vlot verhaal met een plot kan bedenken. Hij weet ondanks de zwaarte die de achtergrond van de reis vormt een lichtheid in de vertelling te behouden door slapstickachtige elementen in het verhaal in te bouwen. Zo rijden de drie eerst naar het verkeerde Steinheim, voordat ze erachter komend dat ze een paar honderd kilometer zuidelijker moeten zijn. De rouwdouwer Johnny heeft bovendien de gewoonte om verkeersborden los te schroeven, iets wat je in Duitsland beter niet kunt doen, zeker niet de borden waarop ‘Polizei’ staat.

Op het eind van de novelle brengt Van der Werf nog een hommage aan de roman Nooit meer slapen van Willem Frederik Hermans, waar meteorietinslagen ook een grote rol spelen. Het pessimistische wereldbeeld van Hermans deelt hij echter niet. Integendeel, met een hoopvolle boodschap laat hij de lezer achter. Mede daardoor is De krater geschikt voor een breed publiek.

Coen Peppelenbos

Gerwin van der Werf – De krater. CPNB, Boekenweekgeschenk 2025. 96 blz.
Van 12 tot en met 23 maart ontvang je het Boekenweekgeschenk bij de aankoop van boeken ter waarde van € 15,-.

Deze recensie verscheen eerder in de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden op 11 maart 2025.

Lees ook de recensie van Guus Bauer over dit Boekenweekgeschenk.