Op paaltoparmaturen bevestigde rondstralers

Bankjes, bloembakken, fietsenrekken, afvalbakken en lantaarnpalen. Jaap Krol schreef het woord Straatmeubilair in de kaart van Nederland en ging 65 keer naar een plek op de route van de letters. Zo kwam hij van een bankje in Kapellebrug in Zeeland uiteindelijk terecht bij een bankje in de Eemshaven. Nooit geweten dat er zoveel verschillende bankjes waren en dat sommige gemeenten hele eisenpakketten hebben over de plaatsing van de bankjes. Zo willen ze in de gemeente Midden-Groningen (waaronder o.a. Hoogezand valt) dat de bestrating onder het bankje doorloopt en dat er in gebieden met veel mindervaliden ook bestrating is naast de bankjes. Er wordt over veel nagedacht in Nederland. Je hebt er geen weet van, maar dankzij De Straatatlas van Nederland wel.

Net als in zijn vorige boek, Wederzien: Wederopbouw in Noord-Nederland, leert Krol je beter kijken. Zo komen er veel fietsenrekken langs en meestal ga je gedachteloos voorbij aan al die elementen in het straatbeeld, maar nu ken ik het woord ‘fietsnietjes’ (‘ook wel rijwielbijzethekje of aanleunbeugel genoemd’) waarvan er bijvoorbeeld een paar in Haastrecht staan en mis ik de fietsgleuf, een uitsparing in een tegel, zoals je die vroeger vaak zag. Daarbij kun je weer drie types kunt onderscheiden ‘met de gleuf naar links, in het midden en naar rechts’.

Blikmikker in Gasselterboerveenschemond

Krol ging ter afwisseling van het straatmeubilair dat hij langs zijn route vond ook naar de producenten, beleidsmakers en uitvoerders die allemaal weer hun eigen visie op het straatmeubilair geven. Maar het grootste deel van het boek bestaat uit ultrakorte impressies van Nederland met links een foto waar het liefst geen mensen op staan en rechts een gortdroge en daardoor weer humoristische beschrijving van wat we zien. Zo gaat hij helemaal los over lantaarnpalen bij een foto van een buitenwijk in Wijhe.

Volgens het Beleidsplan Licht in de Openbare Ruimte telt Olst-Wijhe ruim 3350 lantaarnpalen, die zijn aangelegd op, langs en in bedrijventerreinen, buitengebieden, dorpscentra, doorgaande wegen, natuurgebieden en woonwijken. Naast specifieke lichtkleuren als wit, warmwit, oranje en groen hebben de lantaarnpalen per gebied een specifieke verlichtingstechniek. Zo staan in woonwijken op paaltoparmaturen bevestigde rondstralers en tref je de zogeheten kofferarmatuur meer langs doorgaande wegen. Als u dit niet begrijpt dan geeft dat niets. Ik snap het zelf ook (nog) niet helemaal.

En dan heb je ook nog allerlei dimtechnieken die een gemeente kan toepassen, al is de vraag of die veel helpen:

Je kunt nog zoveel dimmen, spreiden of keurmerken, mensen gaan te allen tijde toch hun eigen gang.

Ik hoop heel erg dat Krol doorgaat met het maken van dit soort boeken, want je kijkt nooit meer op dezelfde manier naar een willekeurige afvalbak en je vraagt je af waaraan je nog meer geen aandacht besteedt, terwijl je er wel elke dag langsloopt.

Coen Peppelenbos

Jaap Krol – De Straatatlas van Nederland. Wijdemeer, Dokkum. 168 blz. € 25,-.