Nieuws: ‘Muffe, witte’ Joris van Os komt niet aan de bak bij uitgeverijen, maar als Sadiqa Almakhadie vechten ze om zijn roman
Sadiqa Almakhadie, vrij vertaald ‘eerlijke bedrieger’, zou je kunnen kennen uit Hollands Maandblad waarin deze in 1997 in de Marokkaanse plaats Essaouira geboren vrouw twee keer gepubliceerd heeft. Dat beviel zo dat ze in 2021/2022 ook nog een beurs van Hollands Maandblad ontving om proza te schrijven, al nam ze de prijs niet zelf in ontvangst. Dat kon ook niet, want Sadiqa Almakhadie bestaat niet echt. Achter de naam schuilt de ‘muffe, witte’ Joris van Os, zo onthult hij vandaag in Het Financieele Dagblad.
In het stuk wordt vooral een cynisch beeld van uitgeverijen geschetst die niet zozeer geïnteresseerd zijn in de inhoud van een roman, maar meer in de mogelijke vermarkting van een schrijver.
‘Allochtonen zijn helemaal in’, hoorde ik ook hier op een uitgeversborrel. ‘Exootjes’ werden ze genoemd: ‘Heb jij nog exootjes in de aanbieding, Henk?’ Ik verzin het niet. Zou het echt zo plat zijn?
Het verhaal dat Van Os onder zijn eigen naam naar Hollands Maandblad stuurde werd afgewezen, het verhaal dat hij schreef onder het pseudoniem Sadiqa Almakhadie werd met gejubel ontvangen. De uitgeverijen stonden daarna in de rij:
Podium, Thomas Rap, Atlas Contact, zo’n beetje alle grote spelers. Atlas zei: ‘Het schrijven is zo goed, zo zuiver, je timing, je beelden, je ritme, je ziet dat je echt een groot talent hebt.’ Prometheus schreef: ‘Ze zou echt een roman of verhalenbundel moeten schrijven, ze is steengoed.’
Er volgt uiteindelijk een gesprek bij uitgeverij Thomas Rap om te praten over zijn roman Stad van duizend verzen. Van Os gaat als zichzelf naar het gesprek en de uitgever had al zo’n voorgevoel over de achtergrond van Sadiqa Almakhadie, maar hij en de redacteur blijven enthousiast over het manuscript.
Hij gaf toe dat er vaak naar uiterlijk wordt gekeken: ‘Ik kan helaas niet ontkennen dat dit gebeurt. Ik vrees dat meer dan de helft van de uitgeverijen dit heel zwaar laat meewegen. Maar bij ons kijken we op een andere manier naar boeken. We don’t care, als je maar een goede schrijver bent. En je bent een steengoede schrijver!’
De stagiaire, ‘een witte jonge vrouw’ die lesgeeft in een ‘intersectionele gedekoloniseerde lesmethode’, is minder enthousiast en heeft het over ‘culturele toe-eigening, zelfs blackface’. De uitgever krabbelt daarna terug:
Het leek erop neer te komen dat hij inzag dat ‘witte cisgenders’ een blinde vlek hebben voor hun ‘privilege’, en dat ze misschien wél naar kleur moesten kijken. We namen afscheid in een sfeer van onzekerheid.
Een paar dagen later krijgt Van Os alsnog de afwijzing van zijn roman.
Hollands Maandblad leek een paar jaar geleden ook al enige vermoedens te hebben over de identiteit van de schrijfster, blijkt uit de tekst bij de toekenning van de beurs (door Van Os buiten zijn stuk in het FD gehouden):
Besta je wel, vroegen wij ons af. Sadiqa Almakhadie. Niets via google over je te vinden, enkel een link met Hollands Maandblad en de melding: controleer de spelling, bedoelde u soms…
Vorige laureaten deden van zich spreken als dialoogschrijver voor Sesamstraat of maakten furore op een bühne, ergens, of hadden in elk geval een verleden op een Schrijversvakschool. Van jou is er alleen een éénregelig biootje in het Maandblad, met als voornaamste feit: verhuisde op driejarige leeftijd naar Amstelveen. Maar je bestaat, verzekerde David [Garvelink] ons.
Het is niet verbazingwekkend dat er enige twijfel bestond bij Hollands Maandblad, want zo’n twintig jaar eerder gaven ze ook al een beurs aan de niet bestaande Yusef el Halal.
In een reactie op het stuk laat uitgeverij Thomas Rap onder meer weten dat het gesprek op de uitgeverij ‘selectief en tendentieus’ is weergegeven:
Had hij zich gewoon onder zijn eigen naam gemeld, wat hij bij ons nooit gedaan heeft, dan hadden we graag verder gesproken, maar uitgeven is een kwestie van wederzijds vertrouwen, zonder dat je voortdurend op je hoede moet zijn, en dat zit er met deze auteur niet in.
Lees het hele stuk ‘Mijn carrière als Marokkaanse successchrijfster’ hier.
Bijzonder verhaal
laten we maar gewoon niet naar Mars gaan
……
Meeste uitgeverijen willen winst maken en volgen (tot op zekere hoogte) de hypes. Van Os toont hier w.m.b. duidelijk aan dat niet de kwaliteit van de tekst, maar de identiteit van de auteur doorslaggevend is geworden.
Een beurs willen toekennen aan iemand die niet geverifieerd wordt alvorens deze dan ook daadwerkelijk toe te kennen. Dat kost pas geld.
Stuitend artikel in de FD. “Man ontdekt de fenomenen discriminatie en seksisme – grote schok”. Trekt dit gelijk met Bronte, Austen en andere vrouwen die niet konden publiceren onder vrouwennaam…. wauw. Er zóu toch wel een belletje moeten gaan rinkelen om een keer een geschiedenisboek te pakken en jezelf eens een kritisch vraagje te stellen.
en dan doet men toch zo neerbuigend over het uitgeven in eigen beheer…
Ik heb helemaal geen gedachten.