Columnist Tessa Sparreboom blikt in de zaterdageditie van het NRC alvast vooruit op de uitreiking van de Libris Literatuur Prijs aankomende maandag. Ze slaat het juryrapport van de shortlist er nog maar eens op na en is bepaald niet onder de indruk van de taal die de juryleden (voorzittter Sheila Sitalsing, Jan van Damme, Nele Hendrickx, Michiel van Kempen en Edward van de Vendel) bezigen.

Beetje malle onderneming natuurlijk, zo begint het rapport, om je met zoiets banaals als romans bezig te houden terwijl de wereld in elkaar flikkert. ‘In de verte kun je de oorlog horen rommelen en wij lezen een boek.’ Net als je denkt dat het prijzengeld dit jaar naar Volodymyr Zelensky gaat, krabbelt de jury terug. Want ‘wanneer de vrije wereld onder druk staat is alles wat onze geest verruimt en ons denken uitdaagt en ons [sic, TS] fantasie prikkelt weerloos.’

En weerloos zijn romans inderdaad, zeker zodra je ze in zulke drakerige zinnen probeert te vangen als de Libris-jury dit jaar.

Sparreboom haalt nog enkele citaten aan ‘die zo krom zijn dat je er spontaan een bloedneus van krijgt’:

‘We worden ondergedompeld in een vertelling die evenzeer meevoert als aanzet tot denken.’

‘Er zijn scherpe aanrakingen met verschillende discoursen van onze tijd.’

‘Vanaf de eerste pagina’s kruipt een verontrusting in het verhaal als het gedonder van oorlogstuig ver weg.’ (Toch weer die oorlog.)

‘Dit is geen roman die leest met de gezelligheid van strandgeluiden op de achtergrond.’

‘De tentakels van de verschillende verhaallijnen grijpen je vast en sleuren je mee.’

Nou is mijn vraag: moeten we dit normaal vinden? Elk jaar onderwerpen literair recensenten deze juryrapporten aan een close reading om lezers erop te attenderen dat ‘een sublieme roman’ meer kans op de winst maakt dan ‘een knappe roman’, maar over het feit dat die rapporten grotendeels onleesbaar zijn hoor je ze dan weer nooit. Zolang dit het niveau is van de juryleden van de belangrijkste literaire prijs van Nederland wil ik echt niets horen over de leesvaardigheid van jongeren.

Laat voor de volgende editie enkele taalkundigen invliegen, is het advies van Sparreboom.

Lees de gehele column hier.

(Afbeelding: juryvoorzitter Sheila Sitalsing die het juryrapport voorleest)