Wetenschapper slaat overboord

Het is nooit een goed teken in een thriller als in het eerste hoofdstuk een testament wordt opgesteld. Het is 2012 op Texel en de notaris heeft de moeder van Liewe Cupido tegenover zich zitten. Cupido is, dat weten de vaste lezers van de uiterst succesvolle Waddenthrillers van Mathijs Deen, een Nederlandse inspecteur in Duitse dienst. Los van de zaak die hij moet oplossen, wordt in elke nieuwe thriller ook meer informatie gegeven over zijn jeugdtrauma. Toen Liewe 16 jaar was verongelukte zijn vader op zee bij het redden van een van de bemanningsleden. Het was de bedoeling dat Liewe meegegaan was op die boot, maar zijn klungelige vervanger is de directe oorzaak van de dood van zijn vader.

Of is dat maar een deel van het verhaal? Op het moment dat het testament, jaren later, terugkomt weet Cupido iets meer over het verleden, maar nog steeds niet alles. Deen houdt ingenieus de verhaalmogelijkheden open, ook in zijn vierde Waddenthriller De loods waar je tot op de laatste bladzijde in het ongewisse blijft over de ware toedracht achter de dood van een personage.

In De loods wordt de jonge onderzoeker Iona Grimstedt vermist. Zij vertoonde vreemd gedrag toen ze bij het onderzoeksstation op Noord-Groenland naar buiten was gelopen, het ijs op, en ze wordt door de leider van de expeditie op een schip naar huis gezet. Op het vrachtschip de Anthropocene, waar haar man als stuurman werkt, slaat ze op een gegeven ogenblik ’s nachts overboord. Zelfdoding of is ze een handje geholpen? Als een vissersboot haar hoofd en haar voet terugvindt, komt er een aanwijzing dat er wellicht meer aan de hand is. De alarmbellen gaan helemaal af als blijkt dat op de Anthropocene ook de uitgerangeerde wetenschapper Daguerre meevaart die op wetenschappelijk en persoonlijk vlak met Grimstedt in conflict is.

De klimaatverandering en de academische strijd daarover is een actueel onderwerp binnen De loods, net als online haatcampagnes. De op Twitter belaagde Iona Grimstedt heeft door haar metingen niet veel hoop voor de toekomst. Dat juist zij van het toneel verdwijnt, is meer dan verdacht.

Deen weet de vaart in het verhaal te houden door snelle perspectiefwisselingen. Liewe Cupido is dan wel de leidende figuur, maar allerlei bijfiguren, zoals de jonge, sympathieke rechercheur Xander Rimbach, spelen een belangrijke bijrol en zijn geen karikaturale personages en komen ook tot leven. De loods hoort dit jaar bij iedereen in de vakantiekoffer.

Coen Peppelenbos

Mathijs Deen – De loods. Alfabet, Amsterdam. 320 blz. € 23,99.

Deze recensie verscheen in een iets kortere versie eerder in de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden op 31 mei 2025.