Vorige week is de tweejaarlijkse Holocaust Literatuur Prijs uitgereikt aan Jan Willem Stutje voor zijn Folterfabriek Buchenwald. De jury, bestaande uit Job Cohen, Arnon Grunberg en Toef Jaeger, schrijft in het juryrapport:

Stutje hoopt dat zijn boek een bijdrage levert aan het ontwikkelen van hedendaagse tactieken en verdedigingsmiddelen in een strijd tegen onderdrukking en vervolging.
Maar wat de jury betreft levert zijn boek ook een bijdrage aan het doorlopende onderzoek naar menselijke eigenaardigheden en overlevingsstrategieën, naar de manier waarop mensen hun samenleven organiseren en hoe overal en altijd, zelfs op de raarste plekken, een soort adelstand ontstaat.
Wanneer wordt overleven collaboratie, wanneer verandert ideologie in een excuus voor bloeddorstig opportunisme? Dat zijn de belangrijke vragen die dit boek stelt.

De jury hoeft het niet met alle morele oordelen van Stutje eens te zijn om te concluderen dat zijn studie, juist omdat die de tegenstrijdigheden van het menselijk bestaan onder extreme omstandigheden blootlegt, de lezer dwingt zijn eigen parmantige oordelen en zekerheden nader te onderzoeken.

Andere genomineerden waren Vergeet je naam: verhalen van Joodse onderduikkinderen van Marcel Prins en Peter Henk Steenhuis en Het land achter de zee: migranten na de Holocaust in detentiekampen op Cyprus – de reis van Emile Pimentel van Frans Blom en Vivian Beekman. Stutje mag desgewenst dineren met de jury en ontvangt 2000 euro, afkomstig van de financiële tegemoetkoming voor de moeder van Arnon Grunberg naar aanleiding van de medewerking van de NS aan de Holocaust.