Anders kijken

Eén van de mooist uitgegeven boeken van de laatste tijd is Hartstochtjes van Kees van Kooten. Gebonden, in kleur, prachtig vormgegeven; alleen het leeslint ontbreekt nog. In deze bundel essayistische verhalen maakt Van Kooten ons deelgenoot van zijn passies en dat doet hij zo aanstekelijk dat je daarna meteen zijn hartstocht wilt delen of kopiëren. Of het nu om het verzamelen van tekeningen van Sempé gaat, het hangen aan een deurkruk of het vervolmaken van een legpuzzel.

Merkwaardig genoeg is dit boek even in de bestsellerlijst opgedoken, maar daar na een week alweer uit verdwenen. Zou dat door de prijs komen, bijna dertig euro (toch meer dan zestig gulden)? Misschien omdat enkele verhalen al eerder waren uitgegeven? Het verhaal over de schilder Domela Nieuwenhuis stond bijvoorbeeld al in Zeven sloten. Van Kooten en zijn vrouw gaan naar Parijs en bezoeken de schilder, van wie ze een schilderij hebben gekocht, thuis. Opeens wordt Van Kooten een bewonderend jongetje. De foto’s van het bezoek en het van het werk (die in Zeven sloten ontbraken) rechtvaardigen een vernieuwde opname in dit boek.

Je wordt erg vrolijk van dit boek. De auteur weet je telkens op een originele manier naar een onderwerp te laten kijken zonder dat er de ernst van een cultuurfilosoof bijkomt en gelukkig vervalt hij niet in het geleuter van de gemiddelde kunstbeschouwer. Of hij nu over Frans Masereel schrijft of over de kunst van het arceren.

Een goede schrijver dwingt je om beter te kijken, anders te kijken. Van Kooten slaagt daar helemaal in. Ik kan nu geen krant meer openslaan en naar de koppen kijken zonder te denken aan de mogelijkheid dat ze te gebruiken zijn voor een gedicht. In het stukje ‘Het lijmrijm’ koppelt hij krantenkoppen aan elkaar (helaas gecentreerd, de ziekte van deze tijd) tot een gedicht. Een sonnet zelfs.

Tot nu toe heb ik de verleiding kunnen weerstaan, maar binnenkort ben ik waarschijnlijk met schaar en lijmpot in de weer. Nu Van Kooten niet automatisch meer in de bestsellerlijsten terechtkomt is het tijd dat wij boekenliefhebbers in actie komen. Kopen en weggeven aan vrienden, stiekem verder vertellen.

Coen Peppelenbos

Kees van Kooten – Hartstochtjes. De Bezige Bij, Amsterdam. 218 blz. € 29,90.