Als adem uit engelen-kelen

Definitie van een gedicht: geestvervoering. Ter gelegenheid van Pinksteren enkele coupletten van Pasolini’s ‘Ballade van de geestvervoering’, uit het onlangs door Huis Clos uitgegeven De nachtegaal van de katholieke kerk.

Alleen, alleen, een beeld van was,
door de oude straal gehard
van mijn ooit zo lichte leven…
De lucht van de avond keert
geluidloos weer in het hart van de taal.
Met het zuchten van jaren verdween
mijn leven in lichtende verten,
als adem uit engelen-kelen.
Nu keert het weer – door mijn neus
in mijn dode lichaam, een zee
van dagen van Ave tot Angelus.

Alles klinkt vals, woord, en ik luister
naar de wanklank van het duister,
krankzinnige, sadistische confusie
in het woord, dronken trompet
van dissonanten – het anoniem fiasco
is het, van de wereld. Blind
slaat het licht van de sterren
op de gedoofde fornuizen, de stank
lokt de hyena’s, die toonloos
snerpen…

Ja, ik hoor je, ik verroer me niet,
bevende diapason van jaren,
fijne diamantpunt
die een kerf zet in de rand van de ziel;
ik moet me niet bewegen;
nu ben ik in de spiegel nog levend,
ik ben mijn beeld, gedompeld
in het leven van blind licht
in de spiegel van de jongen
die gevangen zit in helder schijnsel.

[…]

zo bezweer je het diepe schaamrood
van hem die een andere taal gewoon was en
bij het spreken van de nieuwe taal verstomde –
zo ben jij de schaduw die de versteende
wanen van de ziel omhult,
een duister verzaken van het hart;
zo ben jij de diepe schoonheid
van het blad dat langs de jaren scheert
en aan het al te menselijk zwijgen
van de wilde een valse geur verleent.

[…]

Weinig meer van lichaam, o, toekomstige
Levenden die in mijn plaats leven zullen
in de warmte van deze muren,
geen andere liefde ken ik in mijzelf
dan het Blauw van de donkere dagen,
de tjd is niets anders dan dit Blauw
dat de stervende achterlaat,
een landschap, zacht en kaal
een bezeten gefluister,
fysiek beeld over het Niets

Pier Paolo Pasolini – De nachtegaal van de katholieke kerk. Vertaald uit het Italiaans door Yolanda Bloemen. Huis Clos, Amsterdam. 96 blz. € 18.

(Afbeelding: Wikimedia commons)