‘Is dit waarom ik mee moest?’

In de serie Wintertuin Chapbooks verschijnt werk van jonge talenten. Het zijn kleine qua formaat en aantal pagina’s klein gehouden boekjes. Toch zonken ze niet van Max Hermens bevat vier verhalen en had op de lijst voor de J.M.A. Biesheuvelprijs niet misstaan. Hoewel, die boeken waren volgens de incompetente jury van te geringe kwaliteit om een prijs aan te geven en je zou Hermens met zijn debuut toch niet meteen tussen die losers als Sanneke van Hassel, Koos van Zomeren en Thomas Verbogt willen zetten.

De verhalen in Toch zonken ze niet zijn van een klassieke kwaliteit. De spanning zit voortdurend in de verhouding tussen twee personages. Dat kunnen twee jonge outsiders zijn, vader en zoon, twee jonge mensen op een feestje dat een beetje uit de hand loopt of twee schoolvrienden. In ‘Niemand geeft iets om ratten’ gaat de hoofdpersoon om met de oudere Ferdi, een wat branieachtige a-sociale jongen.

Hoe oud hij precies was wist ik niet, hij was zo vaak blijven zitten dat de school had besloten hem maar gewoon over te laten gaan, anders zou het leeftijdsverschil te groot worden.

Het is zomervakantie en de jongens zien een briefje waarop staat dat er een kat vermist wordt, een Canadese Sphynx. Een zoektocht levert niets op, maar dan bedenkt Ferdi het akelige plan om een muskusrat te vangen en die kaal te scheren. Je wordt licht ongemakkelijk bij het lezen.

Hermens heeft het vermogen om de verhalen te laten schuren, zoals in het verhaal ‘Vuur’ waarin Loes door haar vader wordt meegenomen naar het bos om te leren hoe je vuur moet maken. Van Loes hoeft het allemaal niet zo nodig, maar vader is vastberaden om zijn kennis over te brengen, al gebruikt hij wel zijn aansteker.

Papa hield zijn hand als een kom om de aansteker. De schilfers begonnen te sissen, alsof ze een te hete hap hadden genomen.
‘Ik weet het niet, pap. Volgens mij werkt het niet.’
Papa hield zijn hand dichter om de schilfers, de vlam danste tegen zijn vingers. Van schrik trok hij zijn hand terug.
‘Rot!’ Hij sloeg de schilfers uit de kuil.
‘Verdomme.’
‘Is dit waarom ik mee moest?’

In die laatste zin zit een hele wereld aan emoties van de dochter. Daarna wordt het verhaal nog pijnlijker voor de vader.

De chapbooks moeten je nieuwsgierig maken naar meer. Enkele schrijvers hebben de sprong al gemaakt naar de grote uitgeverijen. Als Hermens dit soort verhalen blijft schrijven dan ben ik zeer benieuwd naar het vervolg. Dit is een uitstekende start.

Coen Peppelenbos

Max Hermens – Toch zonken ze niet. Chapbooks, Wintertuin, Nijmegen. 60 blz. € 12,50. Hier verkrijgbaar.