Literatuur zolang het duurt

De coronacrisis levert ook veel moois op. De universiteiten waren nog geen dag dicht toen Marc van Oostendorp, hoofdredacteur van Neerlandistiek en hoogleraar Nederlands aan de Radboud Universiteit, het initiatief Quarantaine Colleges lanceerde. Onder het motto ‘never waste a good crisis’, zoals Van Oostendorp in een interview met universiteitsmagazine Vox zei, zocht de neerlandicus samenwerking met de Universiteit van Nederland en thuiszittende docenten en is er nu een YouTube-kanaal met colleges over onder meer taalkunde en filosofie voor studenten die thuis het academisch jaar voltooien en liefhebbers.

Terwijl op de achtergrond hard gewerkt wordt aan het uitbreiden van het aanbod op Quarantaine Colleges produceerde Van Oostendorp samen met Johan Oosterman, Iris van Erve, Jaap de Jong en Lot Broos de podcast Het verblijf die de fraaie ondertitel ‘Literatuur zolang het duurt’ heeft. 19 maart verscheen de eerste aflevering. Elke dag leest een neerlandicus of auteur een gedicht of een prozapassage voor. Zo kun je onder anderen luisteren naar Marita Mathijsen, emeritus hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde, die het verhalende gedicht ‘De boterham en de goudzoeker’ van De Schoolmeester declameert, mediëvist Frank Willaert die uit het eerste hoofdstuk van Max Havelaar voorleest en naar schrijfster Corinne Heyrman die ‘Terug naar de natuur’ reciteert.

Elke aflevering wordt aan- en afgekondigd (‘Tot morgen’) door de fijne sonore stem van podcastproducer Michiel van de Weerthof, die spontaan zijn medewerking aan Het verblijf verleende. De podcast biedt alleen de primaire tekst, wat ruimte biedt voor de fantasie en interpretatie van de luisteraar. De afleveringen zijn kort, de lengte varieert van twee minuten tot een kwartier. Zo blijft er tijd over voor gemijmer of nog een keer luisteren.

Vergeet vooral niet de proefaflevering van dag nul te beluisteren waarin Jos Herkendaal het gedicht ‘Houtje’ van J.C. van Schagen voorleest. Het is alsof Van Schagen wist dat we allemaal geïsoleerd zouden raken en hoe dat voelt, zo pijnlijk trefzeker is zijn gedicht. Ik vind het zo mooi dat ik mijn dagelijkse luistersessie begin met ‘Houtje’ en daarna pas de nieuwe aflevering aanklik. Fijn aan dit luisterritueel is ook dat Van de Weerthof twee keer ‘Tot morgen’ tegen me zegt.

Houtje

Het houtje drijft op de zee
het kleine houtje op de grote zee
het voelt zich erg eenzaam
Eerst leek dat drijven wel wat
zo afwisselend
en tegelijk zo wijd
maar op den duur wil je toch meer vastigheid
en er is ook helemaal geen conversatie
Je komt bijna nooit een ander houtje tegen
en de zee geeft helemaal niets om je
De zee geeft helemaal nergens om
Het houtje droomt nu maar van een strand
Nee – niet van vroeger
toen ze boom was
Dat is verloren

Een strand is er niet

Het verblijf is te beluisteren via iTunes, Spotify, Podcastluisteren en Neerlandistiek.

Marie-José Klaver