In het net verschenen ‘eenmalig literair tijdschrift’ Boterdiep 117 (Uitgeverij Passage, Groningen) meldt schrijver en Vaandrager-liefhebber Karel ten Haaf de vondst van Sleutels, een ongepubliceerde novelle van Cornelis Bastiaan Vaandrager.

Eind december 2009 ontdekt Ten Haaf op boekwinkeltjes.nl een door de Rotterdamse antiquaar Henk van der Burg aangeboden, 34 pagina’s tellend typoscript van Vaandrager. In Boterdiep 117 schrijft Karel ten Haaf:

Van mijn niet overdreven riante parttime-telefonistensalaris kan ik de vraagprijs met geen mogelijkheid in één keer opbrengen, maar gelukkig gaat Henk van der Burg akkoord met een over acht maanden gespreide betaling.

Begin september 2010, na ruim een halfjaar spaarzaam leven, heb ik dan eindelijk het typoscript in handen – het blijkt te gaan om een complete, afgeronde novelle. Uit de bij het typoscript gevoegde brief met zetaanwijzingen blijkt dat Vaandrager het manuscript op 21 augustus 1974 ter publicatie naar het literaire tijdschrift Maatstaf zond, ‘in eenvoud’. Als de dood dat er iets mee gebeuren zal, scan ik alles onmiddellijk en mail ik Daniël Dee een kopie. Na lezing zijn we het erover eens: dit werk, deze in de stijl van De Hef geschreven novelle moet worden uitgegeven – niet alleen omdat Vaandrager zelf de tekst publicabel achtte, zoals blijkt uit zijn brief aan Maatstaf, maar ook omdat het volgens ons behoort tot het beste proza dat Vaandrager schreef.

Ik besluit daarom de erven Vaandrager en mijn uitgever te benaderen om ze op de hoogte te stellen van mijn vondst en te kijken of we tot een boekuitgave kunnen komen. Op 8 juni 2011 krijg ik toestemming van Isis Vaandrager om de novelle onder te brengen bij Passage. Meteen fiets ik naar het kantoor van de uitgeverij en overhandig een kopie van de tekst aan Anton Scheepstra, ter beoordeling.

Als het aan mij ligt verschijnt op 18 maart 2012, de twintigste sterfdag van de auteur, bij Uitgeverij Passage de nieuwe Vaandrager – Sleutels, een ‘straat-collage’.

Boterdiep 117, m.m.v. Bill Mensema, Paul Gellings, Anton Brand, Marcel de Jong, Rosa Timmer, Herman Sandman, Daniël Dee, Karel ten Haaf, Jan Veenstra, Diana Ozon, Lupko Ellen en Petra Else Jekel. Uitgeverij Passage, 112 blz. €10,-