Meningen!

‘Waar gaat het boek over?’ was een paar weken terug de openingsvraag van een lokale radiomaker aan uw inktslaaf. In het voorgesprek maakte de man duidelijk geen tijd gehad te hebben om meer dan het persbericht en de achterflap te lezen. Onder het motto ‘je kunt ze krijgen zoals je ze hebben wilt’ balde uw schrijvertje zijn vuisten en nam toen ze eenmaal in de lucht waren direct het hoogste woord om ondanks geduw en getrek de (enige) microfoon gedurende de gehele uitzending niet meer af te staan. De ijzeren wurggreep van uw verdediger van de literatuur, geschoold in diverse bekvechtsporten, voorkwam dat de Noord-Hollandse jinglekoning een knop omdraaide of wegliep om een plaatje op te zetten. De technicus was uit zijn hok verdwenen, waarschijnlijk omdat hij geen zin had in geneuzel over boeken. ‘Allemaal stofjassen, die schrijvers,’ was vlak voor de uitzending via de koptelefoon te horen geweest, per ongeluk of expres.

Hoe anders ging het er gisteren aan toe in het cultuurcafé bij Limburg 1 in Venlo. Een interviewer die humor heeft, van de lokale historie beangstigend veel weet en Treurwegen niet schuinweg heeft gescand maar van voor tot achter gelezen. Het is een voorrecht als je alleen over je boek mag praten. Er wordt van een gast, en om een of andere reden nog meer van een schrijver, verwacht dat hij over van alles mee kan tetteren.

Pieter Waterdrinker werd twee weken geleden bij de morgentelevisie geïntroduceerd als correspondent in Rusland én schrijver van boeken. Een uitzending van twee uur lang. Daar gingen uw inktslaaf, gevoelig voor de oostenwind, en zijn niet ver van Sint Petersburg geboren trouwe viervoeter eens goed voor zitten. Wat Slavische weemoed, sterke verhalen over sjacheraars, hoeren en oligarchen, wodka en hete liefde en meer fijn on-Nederlandse kout uit dat wonderlijke pandemonium dat Rusland heet konden ze beiden goed gebruiken.

Allereerst kwam de toegenomen misdaad in de Randstad aan bod. Pee Wee: ‘In Moskou merk ik niets van de criminaliteit, de politie treedt hard op.’ Er werd hem gevraagd naar het voorgenomen capuchonverbod in het Amsterdamse openbaar vervoer. PeeWee pareerde adequaat met de maskers van Pussy Riot. Een Nederlands bedrijf dat een pretpark in het zuiden van Rusland gaat bouwen, vereiste zijn expertise. Pee Wee, niet de beroerdste, eerder een van de smakelijkste verhalenvertellers, lepelde wat wetenswaardigheden op over de verschillende culturen in het uitgestrekte land en probeerde tegelijkertijd een brug te slaan naar zijn boek. Dat werd afgekapt met een vraag aan zijn co-gast, een advocaat. Iets met een strafzaak tegen hacker Krol van de vijftig plus partij. Rechtsgeleerden doen het over het algemeen ook goed als praatpaal.

Het was bar winterweer die dag dus moest Pee Wee uitleg geven over de toestand van het spoornet in het grootste land van de wereld. ‘Zelfs bij extreme koude rijden ze op tijd.’ Uw inktslaaf dronk een tweede glaasje wodka om de kromgetrokken tenen wat te versoepelen. Het liefst was hij de studio binnengerend om collega Waterdrinker te ontzetten. Maar die kweet zich met grote waardigheid van zijn taak met de zekerheid toch nog wat promotie te kunnen maken voor zijn Lenins balsem. Je zag hem denken: mijn kans komt nog wel. Maar na herhaling op herhaling van bovengenoemde zetten, aangevuld met de Olympische Winterspelen in Sotsji aan de Zwarte zee, de paardenvleesaffaire, het bezoek van Poetin en nog meer Weer en Verkeer, viel er ondanks de zorgvuldige schmink voor de doorgewinterde literaire kijker toch wat twijfel op het gezicht van de schrijver te lezen. Komt mijn kans nog wel?

Het journaal bracht wat verlichting en ook een gemiste kans voor de presentatrices van de ontbijtshow. Een meteoriet die op vijftienhonderd meter insloeg van Moskou werd over het hoofd gezien. Dat stond natuurlijk niet in het draaiboek. ‘Je hebt al acht boeken geschreven, toch kennen we je hier niet echt als schrijver,’ beet de blonde moderator tsaar Pieter toe. Manmoedig sloeg onze writers writer zich ook door deze impasse heen. Aan het einde mocht hij alsnog vier minuten losgaan over de roman, in de door de ochtendwodka ietwat gesluierde herinnering van de inktslaaf al tijdens het afsluitende muziekje. Samengevat: lees Lenins balsem!

Guus Bauer