Wachten op verandering

Wie volwassen werd tussen 2000 en 2008 heeft het zwaar. Keith, Sam en Mark zijn de hoofdpersonen in Al die droevige jonge literaire mannen van de Amerikaan Keith Gessen en ze lijken de last van de hele wereld te dragen. In 2000 was er nog de hoop dat Al Gore president zou worden. Keith komt op de campus zelfs zijn dochter tegen die een affaire beleeft met een huisgenoot. Zo dicht kun je bij een historische figuur zijn. Helaas wint George W. Bush de verkiezingen en is de toekomst donkerder dan ooit. ‘Het kon allemaal nog goed komen, maar er zouden heel wat jaren overheen gaan, en we zouden niet meer zo mooi zijn als eerst en onze tanden niet meer zo wit, en het land zou tegen die tijd diep in de wereldhistorische puree zitten.’ Als je dit citaat leest na de verkiezingsoverwinning van Obama, dan lijkt het haast profetische waarde te hebben.

De drie verhaallijnen in dit boek staan redelijk los van elkaar. De jongemannen worden gevolgd in hun relaties en literaire avonturen. Ze maken er wel een potje van. Mark is jaar in jaar uit bezig met een onderzoek naar de bolsjewieken en de mensjewieken, waarschijnlijk omdat hij absoluut geen idee heeft wat hij daarna moet doen. Sam zit iedereen te vervelen met zijn discussies over de Israëlische nederzettingenpolitiek. Hij is ook geobsedeerd met de hoeveelheid keren dat hij op Google genoemd wordt (en dat getal wordt steeds lager). Er verandert pas echt iets in zijn leven als hij de beslissing neemt om het politieke gepraat en de computer achter zich te laten en zelf naar een Palestijnse nederzetting af te reizen.

Gessen, geboren in Rusland, maar al op jonge leeftijd naar Amerika geëmigreerd, laat de meest recente verloren generatie zien. Jonge mannen die in de startblokken stonden voor een nieuw Amerika en daarna acht jaar moesten wachten, onderwijl de idealen en verwachtingen van hun jeugd kwijtrakend. De een kiest voor het avontuur, de ander het cynisme en Keith lijkt te kiezen voor het burgerlijke bestaan. ‘Iedereen ging trouwen; het leek wel een verkoudheid die om zich heen greep.’ Ook hij zal daardoor aangestoken worden. De stijl van Gessen is verzorgd, nooit heel erg opzienbarend, net als de gehele roman. Er komt een duidelijk tijdsbeeld uit naar voren, maar nooit zit je op het puntje van je stoel. Misschien over acht jaar wel.

Coen Peppelenbos

Keith Gessen – Al die droevige jonge literaire mannen. Vertaald door Paul van der Lecq. De Bezige Bij, Amsterdam. 270 blz. € 19,90.

Verscheen eerder in de Leeuwarder Courant, 12 december 2008.