Ze wil ervoor gaan zonder om te kijken

Vanmiddag kocht ik een boek bij een boekhandelaar die zich verontschuldigde voor het geschenk dat hij er bij gaf. Loes den Hollander tekende dit jaar voor Nooit alleen, een duidelijk maakwerkje in een hele lange reeks maakwerkjes. Alleen Onmacht van Charles den Tex viel in positieve zin uit de toon.

Ik geef meteen toe dat het een seksistisch argument is, maar je weet dat het boekje door een vrouw geschreven is als op bladzijde negen, op een proloogje van één bladzijde na het begin van het boekje, twee dames thee zitten te drinken en daarbij een stuk kersentaart eten. Er komt meteen levendige dialoog op gang tussen Aline en haar buurvrouw Guusje:

‘Je bent niet dik, Guusje.’
‘Niet dik, maar stevig. Van mij zouden er wel vijf kilootjes af mogen. Of tien.
‘Dit lijf past bij je.’
‘Niet waar,’ zegt Guusje. ‘Ik zit erin, maar het past me niet. Ik had niet geboren moeten worden.’

Komt dat even goed uit. Ook Aline had eigenlijk niet geboren moeten worden. Ze is opgevoed door haar tante Stacey, die als troostende factor meespeelt in de rest van het boek. ‘Herinneringen zijn als sluipmoordernaars.’ Guusjes moeder is prostituee en in die wereld trok ze Guusje mee.

Er zijn twee problemen in dit boekje die voor een spanningsboog zorgen. Eén: Giel, de man van Aline gaat vreemd en Guusje heeft dat gezien en vertelt alles aan Aline door. Vul in: ontkenning, achterdocht, verwijdering, toenadering (‘dat ze ervoor wil gaan zonder om te kijken’). Twee: Guusje lijdt aan een meervoudige persoonlijkheidsstoornis en een van die personages die in haar huizen is ook al verliefd op de man van Giel en strontjaloers op zijn minnares. Als dat maar goed gaat. Loes den Hollander is van het uitleggerige type en neemt wat Wikipedia-informatie op in haar tekst. Handig, dan hoef je niet helemaal naar de computer te lopen om het op te zoeken.

Stacey heeft wel eens van een meervoudige persoonlijkheidsstoornis gehoord, ze googelen de term samen op internet. Ze ontdekken dat men tegenwoordig meestal spreekt van een dissociatieve identiteitsstoornis.

Het gaat natuurlijk niet goed als buurvrouw Guusje steeds meer doordraait en dan komt toch de grootste verrassing van dit boekje. Vroeger was een schrijver zo inventief om een plot te bedenken waarbij je op het einde al je lezersverwachtingen terzijde kon schuiven door een volstrekt onvermoed slot. Loes den Hollander vernieuwt het genre door het boekje precies zo te laten eindigen zoals je dat zelf al bedacht had. Geen spectaculaire ommekeer, niets. Als het boekje bedoeld is om een afkeer van het genre te krijgen, dan is het zeker in zijn opzet geslaagd.

Coen Peppelenbos

Loes den Hollander – Nooit alleen. CPNB. 96 blz. Gratis bij ten minste € 12,50 aan spannende boeken.