Lompe boekhandelaar bloeit op

Boekhandelaar A.J. Fikry heeft het niet makkelijk: sinds de dood van zijn vrouw komen er steeds minder mensen naar zijn kleine zelfstandige boekhandel op Alice Island. Hij is hard op weg een verbitterde veertiger te worden. Als de jonge vertegenwoordiger Amelia Loman (knipoog naar Death of a Salesman van Arthur Miller) langskomt om de boeken van haar uitgeverij aan te prijzen, dan laat Fikry zich van zijn slechtste kant zien. Hij houdt niet van postmodernistische of post-apocalytische boeken, niet van magisch realisme, literaire thrillers, literaire fantasyromans en boeken voor young adults en hij vindt ‘fictie over de Holocaust of andere grote werelddrama’s smakeloos’. Kortom, een heerlijke literaire snob die de vertegenwoordigster afpoeiert.

532e475d24f167.98701362Maar helaas is het niet de bedoeling van Gabrielle Zevin dat hij zo onuitstaanbaar blijft. Als een zeldzaam, uiterst kostbaar werk van Edgar Allen Poe wordt gestolen, besluit Fikry dat het in het vervolg niet meer noodzakelijk is om de deur op slot te doen, nu hij niets van waarde meer in huis heeft. Niet lang daarna vindt hij bij terugkomst een tweejarig meisje: Maya. Ze is achtergelaten in de boekhandel, het lichaam van de moeder spoelt de volgende dag aan op het strand.

En dan kunnen we er een invuloefening van maken. Het kleine meisje weet toch het hart te veroveren van die naargeestige, lompe boekhandelaar. Hij adopteert het kind en stelt zich ook open voor andere mensen, ook voor de vertegenwoordigster die hij zo onbeschoft behandelde en ja ze trouwen natuurlijk. Ook de bijfiguren komen tot bloei, zoals de politieman die als lezer opklimt van thrillers tot echte literaire fictie en zelfs een leesclubje begint. En we hebben nog de zus van de overleden vrouw van Fikry, die een ongelukkig huwelijk heeft met een overspelige schrijver, maar als die omkomt bij een auto-ongeluk, is de weg vrij voor een relatie tussen de politieman en haar.

Alle lijntjes in het verhaal worden keurig afgehecht: het zeldzame boek van Poe keert terug, je komt te weten wie de vader van Maya is, waarom haar moeder zelfmoord pleegde. Niets wordt aan de verbeelding van de lezer overgelaten. Je ziet op tv wel eens van die Bfilms waarin mensen veranderen van botte buitenstaanders in burgers vol gemeenschapszin. Het uiterst vlot geschreven De verzamelde werken van A.J. Fikry, boekhandelaar vormt het perfecte scenario voor zo’n soort film. Maar die knorrige boekhandelaar uit het begin was me veel liever.

Coen Peppelenbos

Gabrielle Zevin – De verzamelde werken van A.J. Fikry, boekhandelaar. Vertaald door Lidwien Biekmann. Atlas Contact, Amsterdam. 244 blz. € 19,99.

Deze recensie verscheen eerder in de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden op 1 augustus 2014.