Portret

In november verschijnt er een roman van mij en dat betekent dat er nu al werk aan de winkel is (net zoals de redactie van de Libelle die in de zomer de kerstspecial maakt). Het portret op de achterflap moet de lezers niet wegjagen. Ik heb jarenlang de verhalen van F.B. Hotz ongelezen gelaten omdat zijn portret me zo’n angst aanjoeg. Je moet nooit vergeten dat zo’n schrijver, terwijl jij aan het lezen bent, de hele tijd naar je broek zit te kijken.

Er zijn allerlei geschreven en ongeschreven wetten voor een portretfoto. Zo vindt men het chiquer om een zwart-witfoto te plaatsen dan een kleurenfoto. Zo moet je durf hebben om naakt te poseren (Pfeijffer en Wolkers), gebruikelijk is het niet. Zo moet je niet je hoofd laten steunen op je handen (kijk, een peinzende schrijver). Je kunt nog het beste vier overbelichte kiekjes in een pasfotohokje op het station laten maken, de gebruikelijke methode in de jaren zeventig, toen men nog dacht dat de inhoud belangrijker was dan de verpakking.

Ik ken een mooie achterflapfoto waarop Willem Jan Otten in zee staat, volledig gekleed, met zijn handen in de zakken in de verte turend, het water tot aan de knieën. ‘Zoiets,’ zei ik tegen de uitgever, ‘maar dan anders.’ Mijn roman gaat De valkunstenaar heten, maar er mocht op de foto niet gevallen worden. Ik dacht aan het toneelstuk Happy days van Beckett waarin Winnie tot aan haar middel in het zand begraven was en wist: eureka!

Zo werd ik afgelopen zondag tot aan de knieën ingegraven op het strand van het Zuidlaardermeer. De man van de strandtent had wel enigszins bezorgd gekeken toen de assistent van de fotograaf een schep vroeg ‘om iemand te begraven.’ Daar stond ik dan in het zand, in mijn linkerhand een zwarte paraplu vasthoudend, terwijl achter mij een enorme regenbui opkwam. Ik voelde me heel literair, maar vreesde dat ik binnen enkele minuten voer voor een anekdote zou worden. ‘Weet je nog toen met die onweersbui en dat Coen het hoogste punt vormde op het strand?’

Coen Peppelenbos

Deze column verscheen eerder in de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden op 2 juli 2016.

zuidelaarder meer foto roos custers
Work in progress: v.l.n.r. fotograaf Jan Glas, de geportretteerde met zand, assistent Dolf Verlinden. © Roos Custers