Hoe komt België uit de strijd?

In de Young Adultroman van Johan Vandevelde, Wolfsangel: Apollo, is de hoofdrol weggelegd voor de veertienjarige Jarne. Samen met zijn klasgenoten, onder wie vriend Natham, is hij op wintersportweek, wanneer hij hoort dat er een staatsgreep is gepleegd door de extremistische partij PNO. België is niet langer vrij, maar verkeert in oorlog. Jarne en zijn klasgenoten keren terug naar een land dat ze niet langer zullen herkennen. Kans om te wennen hebben ze niet, evenals de lezer. Vandevelde plaatst ze in een setting die voor eenieder onbekend en tegelijkertijd overbekend is: een nieuwe dictatuur.

Vervolgens ontstaat een bijzonder plot waarbij de auteur de geschiedenis combineert met de actualiteit. De PNO lijkt in veel dingen op de oude nazi’s. Vandevelde laat de partij tot in detail handelingen uit de geschiedenis herhalen: boekverbrandingen, avondklokken, uniformen, nieuwe geschiedenisboeken en een grootschalige rassenzuivering. Zelfs de grondwet wordt aan de kant gelegd. Tegelijkertijd speelt Vandevelde in op de actualiteit of wellicht een toekomst, waarmee de link naar de extremistische partijen al snel gelegd kan worden: de moslims – de makaken – zijn het doelwit en iedereen wordt gechipt, zodat de regering weet wie je bent. Uiterst realistisch worden de gedachtegangen van partijleden en Belgische tegenstanders weergeven. Vandevelde lijkt daarbij regelmatig een greep uit de realiteit te doen. Menig gebeurtenis, zoals een willekeurige aanslag, is terug te leiden tot de actualiteit.

Deze drieslag – geschiedenis, heden en toekomst – lijkt effectief. Als lezer speel je continu met wisselende gevoelens. Enerzijds heb je het idee dat dit nooit zou gebeuren, terwijl je andere momenten twijfelt of je niet al lang midden in de gebeurtenissen zit.

De strijd tegen de homoseksualiteit, ook een partijpunt van de PNO, raakt Jarno. Zijn moeders zijn dolgelukkig met hem, maar mogen na de staatsgreep niet meer samen zijn. Op het moment dat ze besluiten dat het leven in België gevaarlijk wordt en willen vluchten, worden ze van hun bed gelicht door de PNO. De moeders worden opgepakt, maar Jarne weet te vluchten. Hij zal het grootste avontuur ooit tegemoet gaan.

Apollo blijkt niet in alles geslaagd. Vandevelde hanteert bij vlagen een erg hoog tempo waarbij hij voorbij gaat aan belangrijke of interessante achtergrondinformatie. Zo krijgt de lezer vrijwel geen informatie over de extremistische partij en worden de relaties tussen Jarne en zijn klasgenoten slechts een beetje uitgewerkt. Soms gebeurt er zoveel dat het niet meer aannemelijk is.

Daartegenover heeft het hoge verhaaltempo ook een positieve kant. Al snel wordt Apollo een avontuurlijk verhaal waarbij de spanning goed opgebouwd is. De afwisseling tussen dialoog en beschrijving maken het mogelijk een eigen voorstelling bij de situatie te maken. Vanaf het moment dat Jarne vlucht voor zijn leven en een nieuw avontuur tegemoet gaat, bouwt Vandevelde zorgvuldig naar de climax. Open plekken en onbeantwoorde vragen zorgen ervoor dat de lezer door wil lezen. Wat gaat er met Jarne gebeuren? Hoe komt België uit de strijd? Met uiterste zorg werkt Vandevelde toe naar het antwoord.

Met een spannend, actievol en zeer verrassend slot komt een einde aan Apollo, het eerste deel uit de serie Wolfsangel. Het is een veelbelovende start van een bijzondere, actievolle YA-reeks.

Marloes Otten

Johan Vandevelde – Wolfsangel: Apollo. Van Halewyck, Kalmthout. 380 blz. € 19,99.