Met de zegen van Wakan-Tanka

In het western-genre neemt Jonathan Cartland een aparte positie in. In de stripreeks van Michel Blanc Dumont, op scenario van Laurence Harlé, treffen we weinig vanaf de heup schietende cowboys aan en knokken de laveloze outlaws elkaar de saloon niet uit. Cartland is een rustiger heerschap, uiteraard met een enorm rechtvaardigheidsgevoel, dat zich niet zomaar in ieder wespennest steekt voor persoonlijk gewin of de gunst van een mooie dame. Al wordt er natuurlijk genoeg geschoten en achtervolgd.

Onlangs verschenen de eerste twee van tien delen uit de western-reeks op groot formaat, in een luxe zwart-wit uitgave: De indianenvriend en Het laatste konvooi naar Oregon. Beide albums zijn keurig en kundig gerestaureerd en prachtig opnieuw geletterd. Leg de oorspronkelijke albums en de nieuwe naast elkaar en je ziet hoe werkelijke aandacht een pagina kan optillen.

De tekeningen komen door de grootte van de albums en de rust van de nieuwe letter veel beter tot hun recht. En dat zal mettertijd alleen maar fraaier worden: Blanc-Dumont kreeg in de latere albums de slag steeds beter te pakken. Het is nu al uitzien naar de grootformaten van De vloek van het water en De rivier van de wind.

In het spectrum zitten de verhalen rond Jonathan Cartland tussen Blueberry en Buddy Longway in. De eerste is de onverschrokken held die zich de positie van indianen aantrekt, zoals Cartland, en aan de andere kant Longway, de trapper die met een inheemse trouwt en het liefst met rust gelaten wordt, tot het moment dat het onrecht zich aandient.

Het eerste deel, De indianenvriend, heeft een klassiek western-plot; de blanke bezetter heeft zijn oog laten vallen op duizenden hectares land dat aan een indianenstam toebehoort. Zij zetten met list en bedrog de bevolking tegen de Sioux op en hopen zo het land in te kunnen nemen. Cartland doorziet het vuile spel en licht de indianen in. Dankzij Jonathans hulp wenden ze de aanval af. Jonathan, ook niet van gisteren, maakt meteen van de gelegenheid gebruik om de hand te vragen van Kleine Sneeuw, de mooie dochter van het stamhoofd.

Hoewel de albums los te lezen zijn, gaat het verhaal in deel 2, Het laatste konvooi naar Oregon, verder waar we gebleven zijn. Jonathan en de zwangere Kleine Sneeuw wonen in een fraaie trapperswoning in de Absaroka Mountains. Met de kleine erbij is het geluk compleet, totdat het noodlot toeslaat. Kleine Sneeuw wordt beroofd en gedood. Jonathan is in shock, trekt naar de stad en raakt aan de drank. Via via komt hij erachter wie zijn vrouw heeft omgebracht en dus wordt de achtervolging ingezet: weer een klassiek western-abc’tje, maar wel met een paar sterke plotwendingen die het spannend houden.

Wat de nieuwe albums extra cachet geven zijn de toegevoegde dossiers, met in het eerste deel naast een artikel over beide makers en de ontstaansgeschiedenis ook een mooi kortverhaal: de debuutstrip De legende van de vogelman. In deel 2 is een interessant egodocument van Michel Blanc-Dumont afgedrukt, samen met een overzicht van illustraties uit het Franse western-tijdschrift Round-Up.

Het is mooi om de oude verhalen van Jonathan Cartland, die verschenen tussen 1975 en 1995, terug te lezen. De eerste twee delen zijn na veertig jaar niet gedateerd of traag geraakt. Maar het echt waardevolle zit in iets wat buiten de verhalen ligt. De albums zijn groot, voelen stevig en met het omslaan van elke bladzijde komen de pagina’s zo mooi tot hun recht dat dát het echte genot van deze toegewijde editie is. Ronduit schitterend. Echt.

Stefan Nieuwenhuis

Michel Blanc-Dumont & Laurence Harlé – Jonathan Cartland 1: De indianenvriend. Sherpa. Groot formaat hardcover, 64 pagina’s. € 29,95.
Michel Blanc-Dumont & Laurence Harlé – Jonathan Cartland 2: Het laatste konvooi naar Oregon. Sherpa. Groot formaat hardcover, 64 pagina’s. € 29,95