Het wringt in de tweede roman van Bervoets

Brooke is vernoemd naar een actrice uit The Bold & The Beautiful, haar zus Sue Ellen heeft haar naam te danken aan iemand uit Dallas. Hun moeder noemt zichzelf Pamela, hoewel ze Trude heet. Er is geen vader in dit vrouwenhuishouden in Amsterdam-Noord. Moeder Pamela rijdt in een Canta, een invalidenwagentje dat je alleen met een briefje van de dokter kunt krijgen. Sue kiest er vlak voor haar mavo-examen voor om te gaan werken bij de Etos en Brooke is zwakbegaafd.

In haar tweede roman, Lieve Céline, doet Hanna Bervoets een poging om haar lezers de wereld van Brooke te laten zien — door háár ogen. Dat lukt maar ten dele. Brooke schrijft brieven aan haar idool Céline Dion. Die lijken mij te coherent om door een zwakbegaafde te zijn geschreven. Ook haar beheersing van het Engels komt mij in de context van het verhaal onwaarschijnlijk voor (hoewel ze misschien wat heeft kunnen oppikken van het alle dagen Amerikaanse soaps kijken).

Tussen de tekst van de brieven en de eigenlijke romantekst waarin een alleswetende verteller aan het woord is, wringt het. Bervoets doseert de informatie met het doel het verhaal spannend te maken en de lezer tegen het einde te choqueren, maar op de een of andere manier voltrekt het drama zich zonder hem te raken, net zoals niets Brooke lijkt te raken. Maar Brooke is dan ook emotioneel onderontwikkeld, het is mij alleen niet duidelijk of ze niets kan voelen of wat ze voelt niet kan uiten. Doordat de schrijfster ook in haar positie als alleswetende verteller erg dicht op de huid van Brooke blijft zitten, ontbreekt het aan diepte. We zien een platte projectie op de muur die begint en afloopt en dan gaan we over tot de orde van de dag, onaangedaan, hoe ernstig de feiten ook zijn.

Hanne Bervoets heeft voor dit boek een krantenbericht als uitgangspunt genomen. Een vrouw gooide een paar jaar geleden in het Amsterdamse filiaal van De Bijenkorf haar baby naar beneden. Het zou een interessant gedachtenexperiment kunnen zijn: wat brengt iemand tot zo’n daad, wat gaat er door iemand heen, wat doet zoiets met je? Het probleem is dat er niet zo veel door Brooke heengaat.

Is zij autistisch? Dat zou de dwangmatigheid verklaren waarmee zij lijstjes opstelt. Ze houdt bij wie wanneer in welke soap speelt en ze weet van Céline Dion welke nummers op single werden uitgebracht en hoe hoog ze in welk land op de hitparade kwamen. Na de dood van de moeder (ze reed met haar 45km-karretje tegen de gesloten klep van de vertrekkende veerpont en zonk naar de bodem van het IJ) komt ze weken-, misschien zelfs maandenlang haar bed niet uit.  Een sociaal werkster ontfermt zich over haar om haar te leren zelfstandig te worden. Ze stelt zich als doel een concert van Céline Dion in Las Vegas bij te wonen.

Brooke wordt zonder dat ze er erg in heeft zwanger van de vriend van haar zus. Ze bevalt, maar van enige affectie is geen sprake. Omdat dit als het ware onder het oog van haar coach gebeurt, zou je denken dat de kinderbescherming meteen op de stoep staat, maar nee.

Als zus Sue en haar vriend Johan laten weten dat zij in Almere gaan wonen, moet Brooke het verder maar zelf uitzoeken. Dat is het sein om haar plan tot uitvoering te brengen. Zo zwakbegaafd is ze kennelijk niet of ze heeft de hele reis tot in de puntjes voorbereid. 

Die opeenstapeling van onwaarschijnlijkheden staat het verhaal behoorlijk in de weg. Of zou het allemaal humoristisch bedoeld kunnen zijn?

Frank van Dijl

Hanna Bervoets – Lieve Céline. L.J. Veen.

Deze recensie verscheen eerder in HP / De Tijd, 19 februari 2011.

Lees hier wat Coen Peppelenbos schreef over Lieve Céline.