Saaie twintigste Lynley-mysterie

De straf die ze verdient is de 20e misdaadroman over het speurdersduo inspecteur Thomas Lynley en brigadier Barbara Havers. De Amerikaanse Elizabeth George situeerde haar serie in Engeland, en haar belangrijkste personages zijn schatplichtig aan de creaties van de Britse Dorothy L. Sayers; Lord Peter Wimsey en Harriet Vane. Klassieke elementen als de verhouding tussen adel en volk, voortrazende oldtimers en op intelligente wijze buiten je boekje gaan om de moord op te lossen; zowel bij Sayers als bij George zijn deze ingrediënten alom aanwezig. Ook familie en vrienden hebben in het werk van beide schrijfsters een rol.

George heeft zich dus goed ingelezen en heeft een over het algemeen boeiend oeuvre op weten te bouwen met haar Lynley-mysteries. Ook in De straf die ze verdient is ze weer goed op dreef in haar schets van het stadje Ludlow, waar een onberispelijke diaken zelfmoord pleegt in zijn cel. Of is het toch geen zelfmoord, maar schuilt er meer achter? In eerste instantie zijn het Barbara Havers en hoofdinspecteur Isabelle Ardery die op onderzoek uit worden gestuurd vanuit Scotland Yard. Havers zit op de schopstoel vanwege haar onorthodoxe manier van werken en moet haar uiterste best doen om braaf de orders van Ardery op te volgen. Ardery is een alcoholiste, die onthutsende hoeveelheden alcohol tot zich neemt gedurende de onderzoeksmissie. Dat dat niet goed kan gaan, mag geen verrassing heten. In de herkansing zijn het Lynley en Havers die nogmaals met de stofkam door de casus mogen, en dan gaat vanzelfsprekend uiteindelijk de beerput open. Een beerput die te maken heeft met hoe ouders zich verhouden tot hun kinderen, waarbij alcohol en seks plotbepalende bijrollen hebben.

Voor wie graag detectives leest, is Elizabeth George een vaste waarde, zeker als je alle eerdere Lynleys hebt gelezen. George is een meester in het rustig uitspinnen van de verhalen van haar personages, op een begrijpelijke en boeiende manier. Ook verhaallijnen die in principe niets te maken hebben met de misdaad boeien voldoende om steeds verder te willen lezen. Zoals bijvoorbeeld hoe het leven van Isabelle Ardery zich ontwikkelt, of de vraag of Barbara Havers zich kan handhaven binnen de Yard; het levert volop verhaaltechnische spanning op. George raffelt niets af, en maakt haar verhaal keurig af, elk los eindje wordt zorgvuldig afgehecht.

Inspecteur Lynley blijft echter wat vlak in De straf die ze verdient. Er is wat gemekker met zijn nieuwe vriendin, maar echt interessant wil dat niet worden. Geen wonder, hij heeft immers alles eigenlijk al meegemaakt; miskramen, rivaliteit in vriendschap, zijn vrouw is voor zijn ogen vermoord. De gedachte bekruipt je dat het langzaam aan wat teveel van het goede wordt. George bedient dan wel een eigen publiek met haar serie, maar misschien is de formule sleets geworden.

Bovendien lijdt deze twintigste Lynley aan meer gebreken. Het is zo bij vlagen storend horkerig geschreven, danwel bizar slecht vertaald. Het grootste gebrek is misschien wel dat je, als je goed oplet, zelf kunt uitvogelen wie het heeft gedaan en waarom. Verrassend is het boek dus bepaald niet. En de keerzijde van een begrijpelijk verhaal rustig vertellen, is dat je er een veel te dik boek van krijgt. Omdat Elizabeth George volgens het omslag ‘de koningin van de misdaad’ is, is er kennelijk niemand bij haar uitgeverij die het lef heeft om haar te gebieden een verhaal waar ze nu 727 pagina’s voor nodig heeft, te comprimeren. Daardoor krijgt het boek een luie spanningsboog. De manier waarop George haar lezers aan de hand neemt heeft iets van een kleuterjuf die het nog één keer uitlegt aan haar klasje. Dat is dan weer helemáál niet zoals Sayers, wier 11 Wimsey-mysteries dunne pocketboekjes waren. Zo’n dik boek, dat ook nog een beetje verveelt, overleeft uiteindelijk niet in de boekenkast. De straf die ze verdient doorgeven aan andere trouwe George-lezers is het enige dat erop zit- én Elizabeth George toewensen dat ze eindelijk eens de dappere redacteur krijgt die ze verdient.

Agmar van Rijn

Elizabeth George – De straf die ze verdient. Vertaling Fanneke Cnossen. A.W. Bruna Uitgevers, Amsterdam. 728 blz. € 24,99.