In Nederland was Leo Vroman (1915-2014) een gelauwerd dichter en schrijver (P.C. Hooftprijs, 1964), in Amerika was hij vooral bekend als bioloog naar wie het Vromaneffect is genoemd dat voorkomt bij de stolling van bloed. Het Natuurhistorisch Museum Rotterdam belicht zowel de kunstenaar (hij kon ook verdienstelijk tekenen) als de wetenschapper in de tentoonstelling Warm, Rood, Nat & Lief die nog tot eind april te zien is. Veel aandacht krijgt nog een derde aspect van Vroman, misschien wel het allerbelangrijkste: zijn levenslange, hartstochtelijke verliefdheid op Tineke Sanders (1921-2015).

Ze ontmoetten elkaar in 1938 toen beiden in Utrecht studeerden. Bij de sterrenwacht staat een bankje op de plek waar ze elkaar voor het eerst kusten. Door de oorlog werden ze uit elkaar gerukt: Leo, van Joodse afkomst, ontvluchtte op 14 mei 1940 bezet Nederland. Op 9 september 1947 kwam Tineke met de boot in Amerika aan waar Leo zich na jaren jappenkamp had gevestigd, de volgende dag trouwden ze. Op de tentoonstelling hangt de tekening die Leo maakte van Tineke die met een koffer aan haar hand de loopplank verlaat. Vanaf dat moment vormden zij een twee-eenheid. Het object waarmee deze kleine maar fijne expositie afsluit is het met een kurk afgesloten stolpflesje met daarin de as van beiden.

Zo ben je er van het begin tot het einde bij, alle meer dan 75 jaar die de liefde van Leo en Tineke duurde. De wetenschappelijke carrière van Leo Vroman krijgt in de context van het Natuurhistorisch Museum natuurlijk de meeste ruimte, met uitleg over het laboratorium, bloedonderzoek, eiwitten en de ellipsometer, maar op beeldschermen zie je ook Leo en Tineke de afwas doen en de eekhoorntjes voeren bij hun laatste onderkomen in Fort Worth, Texas.

Ook elders in het museum ontkom je niet aan Leo Vroman. Bij een opgezette albatros vind je deze regels uit het gedicht ‘Dubbeldrang’ (2011):

Een albatros boven een Zuiderzee
zeilde met de golven mee
weg van zijn beminde,
100 dagen, 2, 300
om god weet wat te vinden
en toen door liefde overdonderd
zeilde hij terug naar haar.
Ook dat is waarschijnlijk waar.

En in een vitrine met monarchvlinders:

Monarch vlinders zijn onverholen
fladderende wonderdieren;
oranje en zwart geverfd vieren
zij zich als droomsymbolen

uit het gedicht ‘Hebban olla vogala’ (2011).

Het Natuurhistorisch Museum Rotterdam, Westzeedijk 345 (Museumpark), 3015 AA Rotterdam, is geopend van dinsdag tot en met zondag van 11.00 tot 17.00 uur.

Foto boven: de as van Leo en Tineke Vroman. Tekeningen gemaakt door Leo Vroman.