Wie zoekt zal vinden

Wie steeds naar beneden kijkt, zal veel vinden. Jutka Horvath is samen met haar moeder tijdens de Hongaarse opstand gevlucht naar Nederland. Als klein meisje vindt ze op een dag een handtas. Een kinderboek vol verhalen is haar vindersloon. Een verhaal in het bijzonder treft haar: over een jongen die een vis verliest die na vele omzwervingen uiteindelijk toch weer bij hem terechtkomt. Voor iemand die nieuw is in het land en sindsdien van haar vader gescheiden leeft, een verhaal met grote betekenis.

Vindeling is de titel van de roman van Vonne van der Meer, waarin je het niet makkelijke leven van Jutka volgt. Ze schaamt zich voor haar bochel en daardoor kan ze lastig relaties aanknopen. Daarnaast is de verhouding tot haar eigen vader moeizaam. Ze ziet hem pas weer als ze als au pair in Parijs werkt. Te grote verwachtingen en nog sluimerende verwijten zorgen voor een nieuwe verwijdering.

Vonne van der Meer is misschien wel het beste als verhalenverteller en dat blijkt ook in deze roman die een paar keer onderbroken wordt door verhalen over mensen die iets verloren zijn. ‘Vindeling’ Jutka is dan degene die een ketting, een broche of een boek terugbrengt bij de eigenaar. Zij is de verbindende schakel met de rest van het boek, maar je bent toch even in het leven van iemand anders gedoken. Dat doet denken aan de mooie verhalenbundels die op Vlieland spelen en waarbij je ook in en uit de levens van anderen stapte.

Een van de figuren die Jutka op haar pad tegenkomt, is een priester die haar over de betekenis van de doop vertelt. Over reiniging en een nieuw begin, maar ook over de overgang van de binnenwereld naar de buitenwereld. Met de doop wordt het kind ‘aan de grotere kring getoond: hier is ze, onze dochter.’ De woorden krijgen verderop in de roman extra betekenis als Jutka toenadering vindt tot haar vader en samen met hem naar een thermaal bad gaat in Boedapest. Pas als zij, aan zijn hand, het water in durft gaan, lijkt zij zich te verzoenen met haar leven en het verleden en een nieuw begin te maken. Je moet ervan houden als een religieuze context zo geforceerd de roman wordt binnengesmokkeld. Van der Meer kan als geen ander een subtiel verhaal vertellen, maar op deze manier wordt dat, helaas, veel te boodschapperig.

Coen Peppelenbos

Vonne van der Meer – Vindeling. Atlas Contact, Amsterdam. 238 blz. € 19,99.

Deze recensie stond eerder in de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden op 22 maart 2019.