Wachtende gangsters

Heerlijke schrijver, deze Kevin Barry. In mijn ogen is de 50-jarige Barry een exponent van de punkgeneratie die het leven op straat – drugs, geweld, kraken – door en door kent. Althans in de bundel Donker ligt het eiland (2015) gaf Barry (Limerick, Ierland) daar in ultimo forma blijk van. Machtig mooie, tragische verhalen over de machtelozen. Zijn debuutroman werd nog niet vertaald, de meer experimentele roman Beatlebone in 2015 wel. Nachtboot naar Tanger – opnieuw in een gave vertaling van Auke Leistra – heeft de longlist van de Man Booker Prize 2019 gehaald.

In Nachtboot naar Tanger draait het allemaal om 23 oktober 2018. 23 oktober is de dag dat alle Europese hippies, krakers, crusties, punkers en antiglobalisten Europa verruilen voor Marokko – en omgekeerd: ze ruilen om. Allen reizen zij over de Straat van Gibraltar van Tanger naar Algeciras. Van de 23-jarige Dilly Hearne wordt dit ook verwacht; maar in Algeciras zitten ze op haar te wachten:

Maurice Hearne en Charlie Redmond zitten op een bankje een paar meter ten westen van het loket. Ze zijn ergens begin vijftig. De jaren glijden inmiddels heen als golven bij afgaand tij.

Maurice en Charlie zijn twee doorgewinterde Ierse criminelen die in de jaren tachtig en negentig hun geld hebben verdiend met drugssmokkel vanuit Marokko. Veel geld verdiend – maar ook weer verloren. Ze hebben er op los geleefd en dat heeft zijn sporen nagelaten: Maurice mist het licht aan een oog en Charlie heeft een manke poot – naar wij later achter komen toegebracht door Maurice. We komen achter nog veel meer mis- en wandaden van de twee, wat ook niet anders kan als je je leven wijdt aan drugssmokkel. Kevin Barry brengt dit, deze moeizaam geleefde levens, voortreffelijk voor het voetlicht. We gaan met Maurice en Charlie terug naar hun gewelddadige verleden, maar schakelen ook steeds terug naar de hal van de bootterminal in Algicaras, waar de mannen wachten en wachten. Barry beschrijft hun afwachtende lamlendigheid op formidabele wijze.

Ze praten over ouder worden en de dood. Ze praten over degenen die ze hebben gedwarsboomd en degenen die ze hebben geholpen, over hun eerste liefdes en over verloren liefdes, over hun vijanden en hun vrienden. Ze praten over vroeger, over Cork, en Barcelona, over Londen, Málaga, en de spookstad Cádiz. Ze praten over het gevoel dat die steden overbrengen. Ze praten over de kust van Barbarije, en dat ze daar nu weer zijn, alsof ze door een grote magneet worden aangetrokken.

Dilly is de vervreemde dochter van Maurice – al is dat niet helemaal zeker – en hij wacht haar op om haar in zijn armen te sluiten, daar in Algicares, waar de nachtboot naar Tanger vertrekt en ook weer aankomt. Dat Dilly daar anders over denkt, dat weten wij wel, maar Maurice en Charlie niet. Schitterende, psychologische roman van supergetalenteerde schrijver. Jammer dat Kevin Barry niet de shortlist van de Man Booker Prize haalde. Maar dat komt, mark my words, nog wel.

Wiebren Rijkeboer

Kevin Barry – Nachtboot naar Tanger. Vertaald door Auke Leistra. De Bezige Bij, Amsterdam. 206 blz. € 21,99.