Wilde wolven, een sterk meisje en een balletjongen

De Russische Feodora (12) en haar moeder Marina Petrovna zijn wolvenverwilderers. De hoofdpersonen van de jeugdroman Feo en de wolven van Katherine Rundell leven in de bossen en maken van gedomesticeerde wolven weer wilde dieren. Onder de elite van Sint Petersburg is het houden van wolven een rage, maar zodra de dieren bijten of de baasjes een andere hobby krijgen, worden ze naar Feo en haar moeder gebracht die ervoor zorgen dat ze weer een wolfwaardig bestaan in het wild kunnen leiden. Een wolf doden brengt ongeluk.

Moeder en dochter zijn zo succesvol dat de tsaar er last van krijgt. Een door Feo en Marina verwilderde wolf heeft op het jachtterrein van de vorst een eland gedood en het tweetal raakt in conflict met de wrede generaal Rakov en zijn soldaten. Rakov neemt Marina gevangen en steekt het boshuisje in brand. Feo en de wolven Zwart, Wit, Grijs en een pas geboren welp slaan op de vlucht. Ze krijgen hulp van Ilja, een 13-jarige soldaat die ervan droomt balletdanser te worden.

Feo en de wolven is een spannende en humoristische avonturenroman voor lezers tussen de 10-14 jaar waarin veel dingen gebeuren die nooit in het echt zouden kunnen gebeuren, maar in het boek volkomen vanzelfsprekend zijn. Na heel veel ontberingen, obstakels en gevaren, het verhaalt speelt zich af tegen de achtergrond van de Februarirevolutie van 1917, bereiken Feo, Ilja en de wolven Sint Petersburg. Dankzij hun vindingrijkheid en de hulp van honderden kinderen, volwassenen en honden die zich bij hen aansluiten, trekken ze naar de gevangenis om Feo’s moeder te bevrijden.

De menigte stormde in wolvengalop de straat door, Feo klauterde al rennend op de rug van de Zwarte, en haar haar striemde de open monden van voorbijgangers. Sergej gaf een brul, zo diep als zijn achtjarige longen maar konden opbrengen, en ging met grote sprongen achter haar aan. Feo versnelde, spoorde de Zwarte aan met haar knieën. De kinderen bestormden de hoofdweg, holden langs het Fontankakanaal.

Feo keek achterom naar de bende vlak achter haar, die zong, schreeuwde, hand in hand rende met de sneeuw in hun ogen… totaal verwilderd. Hun juichkreten hadden iets – iets wat luider en rauwer klonk dan gewoonlijk – waardoor andere kinderen uit zijstraten kwamen aanrennen om te kijken terwijl ze voorbijstormden. Ze zagen gouden wolven, het meisje met de wapperende haren en het zingende, vrolijke leger van kinderen, volwassenen en honden, honderden mensen die door de straten dromden. Ilja zong onder het rennen liederen van Tsjajkovski (…)

In een zijstraat was een groep kinderen bezig de was op te hangen. Ze lieten alles vallen en spurtten achter de menigte aan, zwaaiend met rode onderbroeken bij wijze van vlaggen. Tegen de tijd dat Feo de hoek van de gevangenis om kwam, had ze driehonderd mensen achter zich.

De missie slaagt. Feo’s moeder wordt gered. Met Rakov, die even met een wolf in een cel alleen wordt gelaten, loopt het slecht af.

Hoewel er in Feo en de wolven genoeg dingen gebeuren die heel erg zijn (er worden mensen verbrand en wolven gedood) is het een boek dat vrolijk en optimistisch stemt. Rundell, die voor haar jeugdboeken onder meer de Waterstones Children’s Book Prize, de Blue Peter Book Award en de kinderboekenprijs van de Costa Book Awards won, geeft haar personages alle ruimte om anders te zijn en zich te verzetten tegen de heersende moraal en politieke opvattingen. Feo is bijzonder heldhaftig en toegerust met voldoende fysieke kracht en mentale veerkracht om Rakov en zijn soldaten steeds te slim af te zijn en te overleven bij temperaturen van tientallen graden onder nul. Ilja is dapper genoeg om te deserteren, de vervolgde Feo en haar moeder te helpen én zijn droom om balletdanser te worden na te jagen. De jongeren zijn ook slim genoeg om niet in de val van de jonge agitator Aleksej te trappen en vast te houden aan hun eigen plan. Dat Feo nooit naar school is geweest, is in dit geval een voordeel: ‘Feo had van agitators gehoord en er plaatjes van gezien. Ze leken op krokodillen, maar hadden een langere snuit.’ Ilja heeft op de soldatenschool wel geleerd wat een agitator is: ‘Een agitator is iemand die het volk tegen de tsaar opzet. Het zijn vijanden van de regering.’ Stiekem is hij wel een beetje verliefd op Aleksej.

Jongeren van 12 en 13 kunnen natuurlijk niet eeuwig alleen blijven rondtrekken en avonturen beleven. Rundell lost dat probleem slim op. Marina Petrovna neemt met Feo en de wolven haar intrek in een verlaten, half vergaan kasteel met een prachtige bibliotheek, die nog helemaal intact is en Ilja wordt aangenomen op de Keizerlijke Balletschool in Sint Petersburg. De jongen is ook blij met zijn plaats op de balletopleiding omdat hij ervan droomt ‘net zo sterk als Feo’ te worden door het vele trainen dat hem te wachten staat.

Marie-José Klaver

Katherine Rundell – Feo en de wolven. Vertaald door Jenny de Jong. Luitingh-Sijthoff, Amsterdam. 224 blz. € 17,99.