Rancuneuze zwanenzang tot kitsch verheven

Kunst is het allerhoogste. Muziek is de allerhoogste kunst. CO2 is het grootste milieuprobleem. Activisme faalt. Mannen scheppen, vrouwen zijn jaloers.

Verwerk dit overzichtelijke wereldbeeld in een ironische sleutelroman, situeer die roman achtereenvolgens in de jaren 70 van de vorige eeuw in kunstenaarssociëteit De Kring, eind jaren 90 van diezelfde eeuw in een bootje van Greenpeace en uiteindelijk in 2051 in een afgelegen hutje in Costa Rica en je hebt een technisch wellicht knappe, maar helaas onsmakelijke en ongrappige roman, die doet uitzien naar het zo spoedig mogelijk uitsterven van de categorie schrijvers die zich laat inspireren door deze treurige clichés.

Technisch wellicht knap, want alle verhaallijnen worden netjes uitgestippeld en met elkaar verweven in Klimaatcantate van Eppo Leon. De personages worden psychologisch, ja zelfs vaak Freudiaans geduid. Ironisch, want de personages in het boek blijken in een boek met een gelijknamige titel beschreven te worden door – je raadt het misschien al – die schrijver in dat hutje in Costa Rica.

Oh ja, dan is er nog de parallel met De ontdekking van de hemel van Harry Mulisch. Ook componist Ernest Schwartz en telg uit belangrijk geslacht en stukjesschrijver Adam Scheltema zijn op dezelfde dag geboren en gaan met dezelfde vrouw naar bed. Het resultaat? Dochter Quinta – in plaats van zoon Quintus. Gaap.

Verder gaat het nog over Peter Schat, Henk Hofland, Louis Andriessen etc. en andere componisten en (stukjes)schrijvers. Ook is er nog iets met violiste Janine Jansen en met een pianist met de naam Ralph von Rath – onmogelijk om die niet te herkennen als Ralf van Raat – en met Greta Thunberg, die in 2051 zelfmoord pleegt. Dubbel gaap. En o ja, de Roderik in het boek heette eerst Diederik Somdeel – wat een inventieve vondst en variant op Samsom. Driewerf gaap.

Net zo min als in minder geslaagde films het geweld satirisch wil worden, lukt het Eppo Leon in dit boek om de oude-mannenpraat van zijn personages tot satire te verheffen. De vrouwen in Klimaatcantate zijn zo mogelijk nog clichématiger getekend. Wie is trouwens die Eppo Leon? Volgens Google bestaat hij uitsluitend als auteur van dit boek. Is het een schrijversnaam, een pseudoniem, een heteroniem? Vanwaar die Evi Aarensachtige geheimzinnigheid rond de identiteit van de auteur? Na het lezen van dit boek kunnen me die kwesties in het geheel niet meer schelen. Als hij, zij of hen verder maar geen boeken schrijft. Of nou vooruit, in ieder geval niet zo’n rancuneuze mislukt-ironische sleutelroman.

In dit boek hebben vrouwen geen gevoel voor humor. Daar kan ik wel om lachen. Ik ben een vrouw.

Aletta Becker

Eppo Leon – Klimaatcantate. Atlas Contact, Amsterdam. 352 blz. € 22,99.