‘Wie is de favoriete fictieschrijver van Koningin Beatrix?’ vroeg ik aan een vrouwtje naast mij in de trein.
‘Hella S. Haasse,’ antwoordde ze prompt.

De vraag van dinsdag 30 april op de scheurkalender Lezen &tcetera van Pieter Steinz is in ieder geval een makkie. Of dat altijd het geval is bij de meer dan vijftig quizzen en honderd vragen is twijfelachtig. Soms word je uitgedaagd om de juiste Italiaanse stad bij de juiste Italiaanse roman te vinden, dan weer krijg je een vraag voor de kiezen die zelfs de meest hardcore literatuurliefhebber het zweet doet uitbreken, zoals op woensdag 17 juli:

Vandaag is de 125ste geboortedag van de vergeten Nobelprijswinnaar Shmuel Agnon. In welk land woonde hij toen hij in 1966 door de Zweedse Academie gelauwerd werd?

Wie de stukken van Letterenfondsopperhoofd Pieter Steinz kent uit NRC Handelsblad of uit zijn boeken, zal veel herkennen op deze scheurkalender. Ook hierop de befaamde stroomdiagrammen waarin het ene boek gekoppeld wordt aan het andere, de ene minisamenvatting van een werk uit de wereldliteratuur geregen wordt aan de andere, ook hier wisselen tips en faits divers elkaar af. Na een heel jaar scheuren heb je een schat aan reservevragen voor Triviant.

‘Bij twijfel geen wraak nemen, is de beste raad voor koningszonen op zoek naar eeuwige roem. Van welk meesterwerk is dit de even korte als raadselachtige samenvatting?’ vroeg ik aan het vrouwtje naast me.
‘Een koningsdrama van Shakespeare?’ antwoordde ze, nadat ze de vraag herhaald had. ‘Of moet het specifieker? Hamlet?

Het is merkwaardig hoe snel een kalender veroudert. Rutger Kopland is op het ene blaadje nog niet overleden, op het andere wordt hij herdacht. Bij de dood van Komrij wordt stilgestaan alhoewel hij nog wel een sneer nakrijgt:

Ook in zijn fictie toonde Komrij zich een kameleontisch schrijver, zij het niet een die, zoals hij zelf in 1974 constateerde, alles wat zijn handen aanraakten in goud veranderde.

Marjolijn Februari is nog geen Maxim Februari. Bernlef leeft nog. En Philip Roth is een ‘Amerikaanse schrijver’ die ‘nog bijna elk jaar een roman’ publiceert. De tijd is niet te stoppen ook niet op een kalender.

Coen Peppelenbos

Pieter Steinz – Lezen &tcetera, scheurkalender van de wereldliteratuur. Van Gennep, Amsterdam, € 16,90.