Echt heel erg mevrouw!

Als je de mogelijkheid hebt om in een stad te kiezen voor een boekhandel, dan neem je de boekhandel die bij je past. Je kunt naar een boekhandel gaan waarbij de eigenaar elk nieuw boek bejubelt alsof de komende Nobelprijswinnaar al bekend is, kwistig strooiend met superlatieven, maar als je ook een boekhandelaar in de buurt hebt die enigszins sceptisch is over de huidige boekenmarkt en daarbij ook nog eens zelf leest en over een zekere smaak te beschikken, dan is de keus snel gemaakt.

moedig zijwaartsVan boekhandelaar Ton Schimmelpennink is de bundel Moedig zijwaarts verschenen, waarin hij columns die hij uitsprak en stukken die hij schreef voor het blaadje van zijn boekhandel in Amsterdam gebundeld heeft. Het wordt vrij snel duidelijk waar hij staat:

Om hem heen voltrekt zich een marketingcircus van gaten in de markt, doelgroepen, producten, account-managers, sales-managers, sous-chef-managers. Hallo gaat het nog ergens over? Jawel hoor: groeicurves, omloopsnelheden, concurrentieposities, plussing & pushing. B.V. Nederland is op stoom. Ook het boekenvak lijkt zich hier niet aan te kunnen onttrekken. Het boek als kassa-afslag. Men gaat op jacht naar bestsellers. De top 10 kleurt de winkels. De rest zakt een plankje en gaat retour uitgever. Sorry hoor, dood kapitaal.

Schimmelpennink trekt zich niets aan van de hypes en bepaalt wat hij zijn klanten voorzet, al kan hij niet altijd om bestsellers heen. Maar als hij ze leest, zoals de Celestijnse belofte dan kan hij zijn mening over het boek niet voor zich houden.

‘Ik heb het toevallig gisteren gelezen en ik werd er een beetje misselijk van. Amerikaanse goeroe-shit. Echt heel erg mevrouw!’

Niet goed voor de omzet, een eigen mening. Schimmelpennink wordt overigens door de klant op zijn plaats gezet.

Ook schrijvers ontkomen niet altijd aan het waakzame oog van Schimmelpennink:

‘Nou,’ reageert de boekhandelaar, ‘laatst kwam meneer Siebelink de winkel binnen stappen en die liep zonder te groeten naar de kast ter hoogte van de letter S., keek even met een schuin hoofd wat daar stond en liep toen weer even zwijgzaam de winkel uit.’

Moedig zijwaarts is een in een wat wijdlopige stijl geschreven verzameling kostelijke, knorrige anekdotes, aangevuld met wat eigenzinnige aanprijzingen van boeken. Helaas heeft Schimmelpennink gemeend dat je alle dialoogzinnen cursief moet weergeven (kijk eens in een van die boeken hoe het moet, zou ik zeggen) – ik heb het hierboven veranderd. Het zij hem vergeven, want je krijgt een goed beeld van een kleine biotoop waar echte boekenliefhebbers nog bijeenkomen.

En het goede nieuws is: dit boek is ook te koop bij de door de schrijver zo gehate Bol.com, sterker nog het is ook te koop bij boekhandels die lid zijn van de Book of the month-club van Lebowski, waartegen Schimmelpennink een vrij eenzame strijd voerde.

Dit prachtboek, vol met beschouwingen des levens, zult u mogelijkerwijze overal in het land kunnen bekomen, mits – u raadt het al – géén lid van die vermaledijde nepclub van Lebowski.

Ik kocht het boek bij Godert Walter in Groningen, wel lid van de vermaledijde nepclub.

Coen Peppelenbos

Ton Schimmelpennink – Moedig zijwaarts. Boekhandel Schimmelpennink, Amsterdam. 196 blz. € 20,-.