19/11/2015

In het kader van het Crossing Border festival werd Salman Rushdie op 17 november geïnterviewd door Jamal Ouariachi. Wegens de levenslang uitstaande fatwa tegen Rushdie en zijn grote talent om tegen heilige huisjes aan te schoppen was het een goed beveiligde avond. Zo moesten alle bezoekers van tevoren hun gegevens doorgeven zodat er een background check kon worden gedaan. Na de aanslagen in Parijs kwam er nog een extra mailtje namens Crossing Border achteraan om te “benadrukken dat de veiligheid van alle aanwezigen zeer serieus wordt genomen en er extra maatregelen zijn genomen.” Als je het al niet spannend vond, dan nu wel.

Voor bezoekers blijkt het geen sinecure om bij het Paard van Troje in Den Haag te komen: de hele straat is afgezet en overal staan agenten. Om de straat in te mogen lopen moet je vertellen wat je bestemming is. Vervolgens moet je, al voordat je in de rij gaat staan, je paspoort tonen, waarna je grondig wordt gefouilleerd. Je jas en tas mogen niet mee de zaal in. Overal staan potige mannen in pak met serieuze blikken.

En daar is hij dan, de literaire grootmacht Rushdie. Gezellig in huiskamersetting op een podiumpje. Ouariachi stelt een vraag over zijn booktour, die langs vele landen gaat en bijna net zo lang is als de titel van Rushdie’s nieuwste roman: Two Years Eight Months and Twenty-eight Nights (oftewel duizend-en-één-nacht). Zijn uitgever had liever een kortere titel gezien, maar dit was nu eenmaal de titel die bij het boek hoorde. Op Twitter werd het al afgekort naar #28-28 of #TWEMTEN.

Na zijn autobiografie Joseph Anton: A Memoir wilde Rushdie iets totaal anders schrijven. Daarom komt hij nu met een “crazy fantastical book”. Toch komt er een personage in voor dat echt heeft bestaan, namelijk Ibn Rushd. Deze 12^de eeuwse filosoof was in zijn tijd de stem van rede en moderniteit. De vader van Rushdie was zo’n groot fan van Rushd dat hij zijn naam overnam. Rushdie wist daarom altijd al dat hij ooit over hem wilde schrijven.

Een ander personage, Mister Geronimo, merkt op een dag dat hij een paar centimeter boven de grond zweeft. Rushdie legt uit dat zijn personages vaak niet met beide benen op de grond staan, en dat dit voortkomt uit zijn eigen gevoel van nergens thuishoren. Hij reist veel, heeft in verschillende landen geleefd en is daarom niet verbonden met één vaste plek op aarde.

Rushdie vertelt dit alles op de automatische piloot, Ouariachi hoeft hem zelden een vraag te stellen. Het is duidelijk dat Rushdie vaak op een podium staat, hij maakt het publiek op geroutineerde wijze aan het lachen.

Dan gebeurt er iets vervelends. Een vrouw uit het publiek wordt onwel. Het blijkt nota bene de moeder van Ouariachi te zijn! Vanzelfsprekend gaat Ouariachi met haar mee (inmiddels is alles weer goed met haar, was vandaag op Twitter te lezen). Dit betekent echter wel dat we het ineens zonder interviewer moeten doen, iets waar de organisatie van Crossing Border natuurlijk niet op heeft gerekend. Na een korte pauze neemt Rushdie het woord en stelt hij voor om vragen uit het publiek te beantwoorden.

Dit laten zijn grootste fans zich niet twee keer zeggen en er ontstaat al gauw een rij bij het podium. Er wordt een interessante vraag gesteld over graphic novels, omdat één van de personages een tot leven gekomen stripheld is. Hier doet Rushdie een leuk nieuwtje uit de doeken: na het schrijven had hij het gevoel dat hij nog niet klaar was met Jimmy Kapoor, de bedenker van stripheld Natraj Hero. Hij is met een aantal tekenaars gaan praten en er is een grote kans dat er een graphic novel over wordt gemaakt!

Naast een paar serieuze vragen over zijn werk zijn er een paar fans die het nodig vinden om eerst hun eigen levensverhaal te vertellen, of om uitgebreid te vertellen hoe erg ze Rushdie bewonderen. Dit oponthoud zorgt ervoor dat helaas niet iedereen aan de beurt komt. (Al zorgt het ook voor hilarische momenten, bijvoorbeeld wanneer iemands vraag is of hij een selfie met Rushdie mag maken (Rushdie: “Best question ever.”), en hij vervolgens helemaal geen telefoon bij zich heeft. Eén van de bewonderaarsters vraagt hoe ze als schrijver om moet gaan met bedreigingen, waarop Rushdie antwoordt: