Pageturner

Ik zal verdwijnen in het donker is de nogal onheilspellende titel van het eerste en ook spijtig genoeg laatste boek van Michelle McNamara. De Amerikaanse journaliste overleed namelijk plotseling op 46-jarige leeftijd, nog voordat ze het manuscript af had. De publicatie ervan, in februari 2018, heeft ze dan ook niet meer mee mogen maken. Een treurig verhaal, met een bizarre ontknoping.

Michelle McNamara maakt de onheilspellende titel van dit non-fictieboek echter wel volledig waar, want retespannend en ook nog eens goed geschreven. Vanaf 1976 werd Sacramento, een universiteitsstad in Noord-Californië, geteisterd door een reeks van zo’n dertig verkrachtingen door een insluiper. De politie vermoedt al snel dat er sprake is van één dader. Maar eind 1978 houdt het plotseling op. Dan begint in 1979 – en eindigend in 1986 – een moordenaar-verkrachter een verwoestend spoor door Zuid-Californië te trekken. Ook dat houdt opeens op. Alle zaken blijven onopgelost.

McNamara, al haar hele leven gefascineerd door onopgeloste moorden en vanaf 2006 actief als amateurspeurder op haar website TrueCrimeDiary, gaat zich vanaf 2013 grondig verdiepen in zowel de verkrachtingen als de moorden. Ze publiceert daar veelvuldig over in Los Angeles Magazine, wat uiteindelijk leidt tot het schrijven van dit boek. Een true crime-boek dus. En wat voor een. McNamara beschrijft namelijk niet alleen op plastische en ook op empathische wijze de omstandigheden van de moorden en verkrachtingen en ook de treurige slachtoffers, maar schetst ook het leven in de jaren zeventig, de stedenbouwkundige ontwikkelingen (niet onbelangrijk) en de stand van de opsporingstechnieken: DNA bestond nog niet. McNamara illustreert dit door archieven vol bewijsmaterialen te beschrijven die op dat moment van nul en generlei waarde zijn. Ook interviewt ze her en der betrokken rechercheurs, die nauwelijks hebben kunnen samenwerken vanwege de strikt getrokken jurisductiegrenzen. Zo kunnen verkrachters en moordenaars decennialang onontdekt blijven, tot frustratie van de politie-officials en de amateurspeurders – zoals Michelle McNamara. Maar, zoals we weten, de techniek staat niet stil.

McNamara komt erachter dat de East Area Rapist en de Original Night Stalker één en dezelfde zijn; ze doopt hem de Golden State Killer. Tegelijkertijd doen de opsporingsinstanties ook hun werk met gebruikmaking van erfelijkheids-DNA. Het zal de lezer niet verbazen dat het net zich langzaam sluit. Spannend, en dat is niet in de laatste plaats te danken aan McNamara’s schrijverskwaliteiten. Ze komt héél dichtbij…, maar overlijdt dan op 16 april 2016 in haar slaap. Zoals gezegd, in februari 2018 wordt het onaffe I’ll Be Gone in the Dark gepubliceerd; en wordt een succes.

Dan volgt nog de bizarre ontknoping. Op 24 april 2018 wordt de 72-jarige ex-politieman Joseph James DeAngelo opgepakt op verdenking van de moorden en verkrachtingen. Het lijkt erop dat hij de Golden State Killer is. Een spoiler-alert op dit punt heb ik niet nodig geacht: op het achterplat heeft de uitgever dit namelijk zelf al verraden. Zelden meegemaakt: een achterplattekst die meer over het boek vertelt dan erin staat. Niettemin: een pageturner.

Wiebren Rijkeboer

Michelle McNamera – Ik zal verdwijnen in het donker. Vertaald door (maar liefst) Theo Schoemaker, Bart Gravendaal en Gerda Baardman. Lebowski Publishers, Amsterdam. 350 blz. € 22,50.