‘Midden in de nacht maakt papa ons wakker. Oma en tante komen straks. We praten niet, we drinken warme melk. Midden in de nacht tikt de klok heel hard. Het zijn mijn gedachten die dat zien omdat alles nu eenmaal slijten moet.’ Ik schreef deze zinnen toen ik een jaar of vijftien was, terugkijkend op de nacht waarin mijn moeder stierf. Dat is nu precies dertig jaar geleden. Veel details zijn verloren, maar die klok, die hoor ik nog precies.