Sportstukken en fictie

Zonder de verhalenvertellers die de sport volgen en interpreteren zou de sport niet bestaan. Van a naar b fietsen, proberen de bal in het doel van de tegenstander te werken of 800 meter zo hard mogelijk van start naar finish hollen: het zouden betekenisloze activiteiten zijn als er geen verhalen aan zouden worden gekoppeld.

In Hoe Peter Sagan mijn geliefde verleidde zijn diverse sportstukken van Bert Wagendorp verzameld.

Veel van deze sportstukken, want het is lastig om er een etiket op te plakken, hebben als onderwerp wielrennen, maar Wagendorp betoogt vooral dat het kijken naar en volgen van sport eigenlijk vooral gaat over ‘de behoefte aan verhalen’. De beste sportverhalen gaan volgens Wagendorp namelijk helemaal niet over sport. ‘En wanneer de schrijver dan ook nog eens de verteltechnieken van de fictie gebruikt om zijn non-fictieve verhaal te vertellen, wordt het verhaal boven zichzelf uitgetild.’

En dat laatste is precies wat er gebeurt als je Hoe Peter Sagan mijn geliefde verleidde leest. Je krijgt als lezer als het ware inzicht in jezelf en in anderen. Waarom is er niets zo heerlijk als in het begin van de zomervakantie, ik ben leraar, uren op de bank te hangen terwijl je naar de Tour de France kijkt? Waarom was iedereen, mezelf incluis, zo verbolgen over de dopingaffaire van Lance Armstrong? Waarom is sport zo fascinerend terwijl je weet dat je vrij stelselmatig bedonderd wordt? Waarom wilde mijn broertje ooit koste wat kost die Mont Ventoux op fietsen?

In ‘The Barman’s Tale’ wordt het verhaal van Lance Armstrong verteld vanuit het perspectief van een barman in Austin, Texas. De hoofdstuk titel ‘Inzichten betreffende het per fiets beklimmen van de Mont Ventoux’ geeft precies aan waar dat hoofdstuk over verhaalt. In ‘De zondagmiddag van de legende’ lees je een soort wedstrijdverslag dat eigenlijk vooral bestaat uit voetnoten. In dertien, zeer gevarieerde, sportstukken laat Wagendorp je op verschillend manieren ervaren dat boeken over sport zoveel meer verdienen dan het eenduidige stempeltje jongensboek of sportboek. ‘Fictie moet de sport redden van de betekenisloosheid, de zinloosheid, de leegte. Fictie schept betekenis, waarde en zin. Zoals het dat overigens ook doet met het gewone, alledaagse leven.’ Hoe Peter Sagan mijn geliefde verleidde gaat dus ook over de werking en waarde van fictie.

Hoe Peter Sagan mijn geliefde verleidde is, zoals ik er nu tegenaan kijk, misschien wel het boek dat mijn leven daadwerkelijk veranderd heeft: ik heb meer inzicht gekregen in hoe sport en sportjournalistiek werkt en ik zit echt anders op de bank als ik naar sport kijk.

Cilla Geurtsen

Bert Wagendorp – Hoe Peter Sagan mijn geliefde verleidde. Pluim, 234 blz. € 19,95.